Hartzeer
Wanneer ik naar de huidige inrichting van
de wereld kijk, dan doet mijn hart pijn.
Dat komt omdat de oorlog, het geweld, de hang naar macht en rijkdom en de
daaruit voortvloeiende onvrijheid en armoede, totaal afwijken van mijn eigen
morele waarden.
Nou wordt de wereld natuurlijk ingericht door alle mensen
bij elkaar. Het kan dus zijn dat mijn persoonlijke morele waarden nogal
afwijken van de morele
waarden van de meeste
andere mensen. Dat mijn intenties een uitzondering zijn. In dat geval zal de
inrichting van de wereld
uiteraard niet aansluiten bij mijn voorkeuren. En daar zal ik het dan mee
moeten doen. Ik ben nou eenmaal niet alleen op de wereld.
Maar vrijwel alle mensen die ik tegenkom en spreek, geven
aan dat de wereld momenteel ook niet naar hun zin is. Dat die wereld ook bij
hun morele waarden niet aansluit. Als ik ernaar vraag, zegt vrijwel iedereen
liever geen oorlog, geen armoede, geen geweld en geen onvrijheid te willen.
Blijkbaar ben ik dus niet de enige met hartzeer.
Waarom?
Hoe is het dan mogelijk dat we de wereld desondanks
inrichten op een manier die deze dingen juist voortbrengt? Waarom richten we
onze wereld in op een manier die niet naar onze zin is? Waarom sluiten onze
resultaten niet aan bij de intenties van de meeste mensen? Mensen die veel liever in
vrede, voorspoed en vrijheid zouden willen leven? Wat doen we verkeerd?
De wereld wordt immers ingericht door alle mensen bij
elkaar. Die inrichting komt tot stand door wat we doen. Met dat doen, bouwen we
die wereld en wordt hij zoals hij is.
Als mensen zich bij hun doen en laten, zouden laten leiden
door hun morele waarden en hun werkelijke intenties, dan zou die wereld dat
toch moeten weerspiegelen. Maar die wereld weerspiegelt in veel gevallen
precies het tegenovergestelde.
Het kan dus eigenlijk niet anders dan dat mensen zich laten
leiden door andere dingen dan hun
eigen morele waarden en werkelijke intenties. Dat mensen hun doen en laten dus niet baseren op wat ze zelf okay vinden,
maar op iets anders.
Welke morele waarden
volgen we?
Zou het kunnen zijn dat mensen hun doen en laten baseren op
de morele waarden van iemand anders dan zijzelf? Zou het kunnen zijn dat mensen
hun eigen waarden ondergeschikt gemaakt hebben aan de waarden van een
ander? Een ander, die andere waarden
heeft dan zijzelf hebben?
Zou het kunnen zijn dat mensen hun doen en laten baseren op
morele waarden die niet de hunne zijn? Morele waarden van andere mensen? Mensen met morele waarden die volledig afwijken van
hun eigen morele waarden?
Zou het kunnen zijn dat de meeste mensen zich laten leiden
door een handvol andere mensen? Andere mensen die er totaal andere morele waarden
op nahouden dan zijzelf?
Zou het kunnen zijn dat degenen die als "leiders" aanvaard worden, en daarom door de meeste mensen gevolgd worden, niet dezelfde waarden hebben als de meeste mensen? En dat de dingen die de mensen onder aanvoering van die "leiders" doen, niet hun eigen morele waarden weerspiegelen, maar dievan
de " leiders"?
Zou het kunnen zijn dat degenen die als "leiders" aanvaard worden, en daarom door de meeste mensen gevolgd worden, niet dezelfde waarden hebben als de meeste mensen? En dat de dingen die de mensen onder aanvoering van die "leiders" doen, niet hun eigen morele waarden weerspiegelen, maar die
Zou het zo kunnen zijn dat we onder de leiding van mensen
met andere normen en waarden, een
wereld gebouwd hebben die afwijkt van onze eigen normen en waarden? Een wereld
die niet naar de zin is van
de meeste mensen, maar alleen naar de zin (of in het
voordeel) is van enkele "leiders"?
Enkele leiders waarvan we gedacht hebben dat het een goed
idee was om ze te volgen, in de veronderstelling dat hun normen en waarden
vergelijkbaar zouden zijn met de onze? Dat we geloofd hebben dat onze gehoorzaamheid
aan hun leiding, een wereld zou voortbrengen die bij onze voorkeuren past?
Zou het kunnen zijn
dat we ons vergist hebben?
Zou het zo kunnen zijn dat er maar één manier bestaat om een
wereld te bouwen die naar onze zin is? Zou het zo kunnen zijn dat dit alleen
mogelijk is als we onze eigen normen en waarden als leidend beschouwen, en niet
die van een handvol "leiders".
Zou het zo kunnen zijn dat degenen die de ambitie hebben
"leider" te zijn, er per
definitie andere morele waarden op nahouden dan de meeste mensen? Dat deze
"leiders" vooral gedreven worden door eigenbelang en egoïsme? Door het verlangen de wereld naar
hun hand te zetten, en zichzelf te bevoordelen ten koste van de meeste andere
mensen?
Zou het zo kunnen zijn dat de huidige misstanden in de
wereld en alle problemen die daaruit voortkomen, ons hierop wijzen? Uit het feit dat de meeste mensen deze situaties als
probleem ervaren, blijkt immers dat de situatie niet naar de voorkeur is van
die meeste mensen.
Zou het zo kunnen zijn dat we hieruit kunnen leren dat het
geen goed idee is om onze eigen morele waarden onderschikt te maken aan die van
enkele "leiders"?
Zou het zo kunnen zijn dat we nu leren dat het niet mogelijk
is om de verantwoordelijkheid voor ons eigen doen en laten, te delegeren aan
anderen en tegelijkertijd een resultaat te verwachten dat aansluit bij onze
intenties?
Besef
Zou het zo kunnen zijn dat we daarom nu gaan beseffen dat we
onze eigen morele waarden als leidend moeten gaan beschouwen? Dat dit de enige
manier is om een wereld in te richten die aansluit bij die morele waarden?
Zou het zo kunnen zijn dat het tijd wordt dat wij gaan
beseffen dat we zelf verantwoordelijkheid
moeten gaan nemen voor ons doen en laten, als we een leefbare wereld willen
voor de mensheid? En niet een wereld die slechts enkelen bevoordeelt, en velen
benadeelt?
Zou het wellicht tijd worden om onze resultaten in
overeenstemming te brengen met onze intenties? Zou het wellicht tijd worden dat
we gaan beseffen dat we ons daarvoor moeten laten leiden door onze eigen morele
waarden? In plaats van door een kleine groep die heel andere intenties en
morele waarden heeft dan de
meeste van ons ?
Zou het zo kunnen zijn dat we ons momenteel in een morele crisis bevinden? Een crisis die
ons dwingt om ons te herbezinnen op hetgeen we werkelijk van belang vinden?
Verantwoordelijkheid
Zou het wellicht tijd worden om te beseffen dat we zelf verantwoordelijk zijn voor ons doen
en laten? En daarmee voor ons aandeel in de inrichting van de wereld? En dat we vervolgens de mogelijkheid en de vrijheid gaan gebruiken om
een wereld in te richten die wel naar
onze zin is? Een wereld die aansluit bij de morele waarden van onszelf, en
(getuige hetgeen mensen zeggen) de meeste mensen?
Een wereld van vrede, vrijheid en voorspoed dus. Precies
zoals de meeste mensen zeggen te willen. Een wereld waarin we kunnen leven
zonder (of met veel minder) lijden dan nu het geval is, en waarnaar we kunnen
kijken zonder hartzeer. Een wereld die de bestaande morele waarden van de meeste mensen
weerspiegelt, in plaats van
de afwijkende waarden van enkelen.
Daarvoor is het nodig dat we stoppen ons doen en laten te
laten bepalen door "leiders". Dat we stoppen "leiders" aan
te wijzen (en vervolgens aan ze te gehoorzamen). Om de doodsimpele reden dat die
"leiders" andere dingen van belang vinden dan wij: de meeste mensen.