donderdag 1 december 2011

Het pokerspel van de centrale banken (deel 1 + 2, updated)

Zo'n twee jaar geleden heb ik een artikel geschreven over het geldsysteem. Het bestond uit twee delen: het pokerspel van de centrale banken, deel 1 en deel 2. Hierin gebruikte ik een pokerspel als metafoor voor het huidige monetaire systeem. De laatste tijd is deze materie natuurlijk actueler dan ooit. Ik merk dan ook dat die oude stukjes nu weer veel gelezen worden. Daarom heb ik besloten om de twee delen samen te voegen, een klein beetje aan te passen, en het hier nog eens onder de aandacht te brengen.



 In het systeem van de centrale banken zit een gemene valkuil die maar bij weinig mensen bekend is. Zelfs vrienden die economie gestudeerd hebben, weten er vaak niet van. Het wordt dan ook uit de opleiding gehouden. Dat heeft een reden.

De crux is dit:

Geld is in principe een heel handige en nuttige uitvinding. Het zorgt ervoor dat de verschillende vaardigheden en inspanningen (vaardigheid + inspanning = arbeid) van mensen uitwisselbaar worden. Zet tegenover een inspanning een universeel ruilmiddel, en iedereen kan zijn eigen inspanning ruilen tegen de inspanning van een ander, en iedereen kan zelf kiezen welke inspanning hij wil ruilen tegen de zijne. Geld zou, in die zin, dus keuze en vrijheid moeten brengen.

De centrale banken hebben het monopolie op het in omloop brengen van geld. Dat monopolie hebben ze al heel lang (de Amerikaanse Federal Reserve (centrale bank) bijv. vanaf 1913), en dus is elke dollar en elke euro die er bestaat, ooit in omloop gebracht door die centrale banken.

Nou brengen die centrale banken dat geld niet zomaar in omloop, maar ze lenen het uit. Ze creëren het uit niets (ze drukken het gewoon, of wijzigen een getal in een computer) en er staat dus geen enkele inspanning tegenover, maar het moet desondanks worden terugbetaald. EN (!) er moet rente over betaald worden.

Daarmee BESTAAT iedere dollar of euro die er in omloop is dus uit SCHULD. Met het toenemen van de hoeveelheid geld in omloop, neemt dus ook de (collectieve) schuld toe. Bovendien (omdat de centrale bank rente vraagt) is die schuld altijd groter dan de totale hoeveelheid geld die in omloop is. Dit is in feite een piramidespel. Hoe langer het spel duurt, hoe groter de schuld wordt, vanwege de rente die nou eenmaal per jaar gevraagd wordt. Omdat de schuld alsmaar groeit, neemt de afhankelijkheid van de wereld aan de banken steeds verder toe.

Het werkt hetzelfde met iedere centrale bank. Dus de Federal Reserve, of de Europese Centrale bank, het maakt niet uit. Wel maakt het duidelijk waarom we de euro per se moesten krijgen. Het is nou eenmaal makkelijker om de macht die dit systeem genereert, te centraliseren, dan de controle te houden over een groot aantal verschillende nationale centrale banken (zoals De Nederlandse Bank in de tijd van de gulden, de Deutsche Bank in de tijd van de Mark etc.).

Zie het zo:

Jij (de centrale bank) nodigt op een avond 5 mensen uit om te komen pokeren. Er wordt gespeeld om fiches die jij gemaakt hebt. Je speelt zelf niet mee.

Je LEENT iedere speler 10 fiches, in totaal dus 50, die je aan het eind van het spel terug moet hebben. En je vraagt 10% rente. Je moet aan het eind van het spel dus 55 fiches terugkrijgen……

Het spel begint. De één wint wat, de ander verliest wat. Degene die wint, mag zijn winst behouden, zolang hij zijn schuld (11 fiches) maar terugbetaalt aan het eind van het spel. Dat houdt dus in dat een ander (die verloren heeft) zijn schuld niet kan aflossen. Als je één hele goeie speler hebt, die alles wint, dan is hij de enige die aan het eind van het spel de fiches kan terugbetalen.

Jij blijft de eigenaar van de 50 fiches + de rente. In totaal dus 55 fiches. Meer dus dan er überhaupt bestaan.

Vier van de vijf spelers kunnen dus niet betalen. Maar jij laat ze niet gaan voordat ze hun schuld ingelost hebben.

Je kunt 2 dingen doen:

Je maakt meer fiches die je uitleent (ook weer met rente) aan de verliezers, waarmee ze de kans krijgen om verder te spelen en hun verlies terug te winnen. Zo komen er meer fiches in het spel, en ontstaat er dus ook meer schuld. Schuld waarvan jij weet dat die nooit kan worden terugbetaald.

Je kunt het spel net zolang laten duren als jij wilt. Hoe langer het spel duurt, hoe groter de schuld en hoe feller de spelers zullen proberen de fiches van elkaar terug te winnen om daarmee het hoofd boven water houden. Vals spel ontstaat dan vanzelf.

En dan komt mogelijkheid 2: je maakt geen nieuwe fiches (krediet) meer en eist je fiches en de rente terug. Je weet dat dit onmogelijk is. Er ontstaat dus een crisis (kredietcrisis). Dus je zegt tegen de spelers dat ze het op een andere manier moeten betalen. Je laat ze je huis poetsen, je muren schilderen, de afwas doen etc. Je hebt nu slaven in plaats van spelers.

Zo zie je ook meteen waarom men wil dat de rijkdom bij een zo klein mogelijke groep terecht komt. Als alle spelers quitte zouden spelen, dan zou iedere speler aan het eind van het spel nog steeds 10 fiches hebben en dan bestaat de schuld van iedere speler slechts uit de rente (1 fiche) en dan zouden ze met een klein karweitje klaar zijn. Maar als één speler alles wint, is hij de enige die niet hoeft te werken. De andere 4 spelers hebben dan een grote schuld en daarover heb je dus een grote macht om ze te laten doen wat jij wil.

Je geeft één van de spelers de taak om te controleren of iedereen voldoende werkt en zijn schuld aflost. Je geeft hem daarvoor 1 fiche. Je hebt dan politie.

Je geeft een ander een fiche om hem tegen de spelers te laten zeggen dat fiches waarde hebben. Je hebt dan media.

Je geeft de speler die zich opwerpt als woordvoerder van de andere spelers een fiche om hem te laten doen wat jij wil. Je hebt dan politiek.

Je hebt gemerkt dat je een gouden formule in handen hebt. Maar je hebt maar vier spelers die voor jou werken. En als het met vier kan, waarom dan niet met veel meer? Nu doen ze de afwas en poetsen ze je huis, maar als je veel meer spelers voor je zou kunnen laten werken, dan zouden ze een heel huis voor je kunnen bouwen. Of een paleis! En nog veel meer!

Dus, je verzint een plan.

Je laat meer mensen meespelen. Je laat via je media zien wat een leven vol glamour de winnaars leven. Zo krijg je nog meer spelers. Iedereen wil wel zo’n leven. Mensen staan in de rij om mee te doen.

Je zorgt ervoor dat de je de winnaars bang maakt dat hun fiches gestolen zullen worden. Je geeft de oplossing door ze aan te moedigen hun fiches in bewaring te geven. In bewaring bij bewaarders die jij aanstelt. Dat is lekker veilig.

Vervolgens geef je die bewaarders de mogelijkheid om de in bewaring gegeven fiches uit te lenen aan nieuwe spelers, of aan spelers die hun fiches verloren hebben. Je laat ze zelfs tien keer zoveel fiches uitlenen dan ze in bewaring hebben. Fiches die jij dan maakt, en aan de bewaarders uitleent tegen een lage rente. De bewaarders lenen ze dan weer uit aan de spelers tegen een hogere rente, en zo verdienen die bewaarders ook wat.

Steeds grotere groepen mensen gaan deelnemen aan het spel. Tot zowat iedereen meedoet. En omdat alleen de winnaars aan hun verplichtingen kunnen voldoen, wordt de groep die dat niet kan steeds groter. Die groep moet dan weer naar de bewaarders om nieuwe fiches te lenen, om zo aan het spel te kunnen blijven deelnemen, in de hoop hun verloren fiches terug te winnen.

Nu is ongeveer tweederde van de spelers zoveel tijd kwijt met het genereren van fiches om de schuld te voldoen, dat ze nauwelijks tijd meer hebben om een boterham te verdienen en op te eten.

Je bent nu al aardig op weg, maar het doel is om bijna iedereen voor jou te laten werken. Tijd voor de beslissende zet dus.

Je moedigt de bewaarders aan om zelf te gaan spelen. Je spiegelt ze voor dat ze, als ze met de bewaarde fiches gaan spelen, veel rijker kunnen worden dan met alleen de rente die ze krijgen. Je moedigt ze aan om grote risico’s te nemen door ze grote winsten in het vooruitzicht te stellen.

Maar wat er met de spelers gebeurde, gebeurt er nu ook met de bewaarders. Vier van de vijf bewaarders verliezen, en één wint. Stuk voor stuk kunnen de verliezende bewaarders niet meer aan de verplichtingen voldoen, en de spelers die hun fiches daar in bewaring gaven, dreigen naar die fiches te kunnen fluiten.

Je roept vervolgens dat dit het hele spel in gevaar brengt, en vraagt van alle spelers een bijdrage om de bewaarders in nood te redden. Anders raken heel veel winnaars hun gewonnen fiches kwijt. Iedereen, dus ook de verliezers die al schuld hebben, moet een aantal fiches afstaan om de wankele bewaarders, en daarmee het spel, te redden.

Je blijft de bewaarders aanmoedigen om zelf te spelen en risico’s te nemen. Zo kun je dit een paar keer herhalen totdat vrijwel alle fiches bij één bewaarder terecht komen. En steeds haal je fiches uit het spel door de spelers te laten betalen om de omvallende bewaarders te ‘redden’. Tenslotte laat je de verliezende bewaarders alsnog omvallen. Vier van de vijf winnaars (die hun fiches bij de omgevallen bewaarders in bewaring hadden) zijn hun fiches kwijt.

Als er dan nog maar een paar winnaars zijn die meer fiches hebben dan ze schuldig zijn, wordt het tijd voor de volgende stap.

Je roept die winnaars bij elkaar voor overleg. Je legt ze uit dat het spel leuk en aardig is, en dat ze er veel aan te danken hebben, maar dat het veel leuker is als alle verliezers voor je werken. Dat je nooit meer hoeft te spelen, en dat de verliezers alles voor je maken wat je maar wil. Villa’s, jachten, limousines, sportwagens, wat je maar wil. En jij, als winner, hoeft nooit meer iets te doen. Daar hebben de winnaars wel oren naar. Je noemt de winnaars: de elite.

Nu het einddoel in zicht is, wordt het tijd om het spel te stoppen. De spelers die niet tot de elite behoren zijn vrijwel fulltime bezig met het terugwinnen van hun schulden, en voor veel spelers wordt het onmogelijk om voor de meest primaire levensbehoeften zoals eten en onderdak te zorgen. Zeker nadat ze ook nog verplicht waren om fiches af te staan om de bewaarders te redden.

De enige overgebleven bewaarder en de elite bezitten nu vrijwel alle fiches. Je laat die bewaarder geen nieuwe fiches meer uitlenen. Zo krijgen de verliezers geen kans meer om terug te winnen. Er ontstaat een enorme wereldwijde crisis.

Het is tijd om de stekker uit het spel te trekken. Je roept dat het spel uit de hand gelopen is, dat de honger en armoede mensonwaardig is, en dat maatregelen noodzakelijk zijn. Je roept dat het anders moet. In het belang van de mensheid.

Van de ene dag op de andere zeg je dat er met de fiches niet meer gespeeld kan worden. Ze zijn niets meer waard. Uiteraard moet alle schuld nog wel worden afgelost. En dat kan alleen door te werken. Dus niet meer door te spelen.

Iedereen die schuld blijkt te hebben (en dat is bijna iedereen omdat hele landen fiches geleend hebben om het spel te kunnen spelen) moet werken om zijn schuld in te lossen. Iedereen op de door jou aangewezen elite na.

En met dat werken gaat iedereen punten verdienen, in plaats van fiches. Waar vroeger mensen fiches konden verkrijgen door slim spel of geluk, kunnen ze nu alleen nog maar punten verdienen met werken. Punten waarmee ze hun schuld kunnen aflossen en waarvan ze brood kunnen kopen.

Omdat de schuld groter is dan ze ooit kunnen aflossen, neem je ze vrijwel alle punten weer af in de vorm van aflossing en rente. Je laat ze precies zoveel houden dat ze net wat te eten kunnen kopen. Bovendien neem je ze extra punten af als ze niet hard genoeg werken of als ze zich niet precies zo gedragen als jij wil. Zo voorkom je ongewenst gedrag en opstandigheid.

Nou is je plan rond, en kun je samen met je elitevrienden gaan genieten van al het werk dat alle oud-spelers voor jou doen. Van alle mooie dingen die ze voor je maken. En zijn ze lastig, of overbodig, dan neem je ze hun punten af en dan gaan ze dood. Zo hou je vanzelf die werkers over waar je wel iets aan hebt.

44 opmerkingen:

Anoniem zei

En wat stel je voor om hier aan te doen? Ik heb wel wat ideeen, maar wat zijn jouw ideeen hierover? Ben ook benieuwd naar de ideeen van anderen. Mijn inbreng: Pek en veren voor de elite en opnieuw beginnen met keiharde en ononderhandelbare gouden standaard. Gedachtenexperiment: als alternatief voor gouden standaard: de hoeveelheid geld in omloop is keihard gelinkt aan de hoeveelheid mensen. Dat kan het aantal mensen wereldwijd zijn, of elk land heeft zoveel geld in omloop als er inwoners zijn. Of wordt het dan te eerlijk?

Anoniem zei

Complimenten, overigens, voor de heldere en bondige uitleg. Ben benieuwd of iemand hier een speld tussen kan krijgen.

Anoniem zei

Ik heb overigens al lang geleden geconcludeerd dat de slavernij niet is afgeschaft maar alleen verbeterd. QED.
Dat resulterende puntensysteem: ontstaat niet meteen een informeel systeem van "zwart", op de een of andere fysieke standaard gebaseerd, geld? En zo bezien zijn de PIIGS dan ineens de pioniers van het verzet.
O heerlijke ironie.

Pieter Stuurman zei

@ Tavroch,

Dank je!

Mijn voorstel vind je hier:
http://pieterstuurman.blogspot.com/2010/12/tijd-voor-iets-nieuws.html

Wat betreft slavernij: ik ben het helemaal met je eens. Zie ook:

http://pieterstuurman.blogspot.com/2010/03/technologie.html

Het puntensysteem (dat nog steeds geld genoemd zal worden, maar het feitelijk niet meer is) kan alleen werken als er een complete elektronische infrastructuur bestaat die ieders gedrag in de gaten houdt. Zoals je weet wordt daar hard aan gewerkt, en is dat systeem eigenlijk al voor 95% operationeel. Het zal ervoor zorgen dat 'zwarte' systemen onmogelijk gemaakt worden. Contant geld zal verdwijnen, en ook daar kan dus geen altenatief circuit ontstaan. Ruilen met goud zal (net als tijdens en na de crisis van 1929 het geval was - goldseizure) verboden worden.

Anoniem zei

Ze kunnen natuurlijk verbieden wat ze willen, maar wie houdt ons tegen als ik mijn zak rijst ruil tegen jouw pak koffie?
En hoe lang houdt een politiestaat stand die het ons verbiedt een zilveren ring te ruilen tegen 8 zakken rijst?
Het is niet voor te stellen dat de controle, die nodig is om alle varianten hiervan de kop in te drukken, lang geaccepteerd zal worden.
Bottom line is dat een totalitair systeem zoals je schetst geen lang leven beschoren zal zijn omdat het waarschijnlijk de snelste manier is om een revolutie te bewerkstelligen.
Het zou mooi zijn als ze het zouden proberen, omdat dat de mooiste manier is om voor iedereen voor altijd duidelijk te maken hoe we het NIET willen.
Een nieuwe "dat nooit meer".
En pas als dat duidelijk is zal er nooit meer een betaalsysteem zijn dat niet keihard aan iets tastbaars als goud gebonden is.
Dat is simpelweg de enige manier om misbruik door een elite (het unearned income van Smith e.a.) te voorkomen.
Vandaar mijn gedachtenexperiment van het aantal mensen als basis van de hoeveelheid geld in omloop.
Daar kom ik op uit als ik de zaak tot op de bodem doordenk.
Is, zover ik kan zien, de ultieme consequentie.
Maar als je daar weer op doorgaat kom je op een Matrix-achtige wereld uit. Hmmm.
Alternatieven, iemand?

Pieter Stuurman zei

@ Tavroch,

In principe is mijn idee ook gekoppeld aan het aantal mensen. Mijn idee is dus een systeem dat arbeid waardeert in... arbeid. Ieder gewerkt uur levert een tegoed op van een uur arbeid van een ander. Het enige dat daarvoor nodig is, is een goed administratiesysteem, en dat kan tegenwoordig uitstekend via internet. Omdat het totale aantal potentiële arbeidsuren natuurlijk gerelateerd is aan het totale aantal mensen, kan er nooit een tekort ontstaan.

Natuurlijk kan er onder het puntensysteem nog wel wat geruild worden, maar dat is marginaal. Bovendien zal het systeem niet meteen keihard en in volle omvang geïmplementeerd worden, maar stap voor stap. Zo (denkt men) zullen we er langzaam aan wennen.

Maar ik ben het met je eens: deze opgezette crisis kan ook leiden tot een ommekeer in de denkwijze van mensen, en het is uiteindelijk alleen ons geloof (=denkwijze)in een systeem dat zo'n systeem bestaansrecht geeft.

Misschien, en hopelijk, leidt deze situatie tot bewustwording, en krijgen we door dat het enige waartoe we toegang willen hebben, arbeid is. Alles van (ruil)waarde bestaat nergens anders uit. En die arbeid leveren WIJZELF, en niet de bankiers.

Anoniem zei

Ik had inderdaad al kennis genomen van jouw systeem.
Het probleem is: als de boel echt in de soep loopt (en daar wordt hard aan gewerkt, en niet alleen op financieel gebied) dan zou ik niet te hard meer op internet rekenen.
Bovendien: wie beheert dan het internet? En dan met name de infrastructuur nodig om de boel in de lucht te houden.
Dat is weer typisch zo'n systeem dat er om vraagt misbruikt te worden. Perfect voor een elite die graag op de achtergrond aan de touwtjes trekt. Way too many hiding places.
Volgens mij hebben we een totaal doorzichtig, zo simpel mogelijk, hufterproof systeem nodig. KISS principe, zeg maar.
En dan zijn muntjes van een makkelijk door iedereen op echtheid controleerbaar spullie zo gek nog niet.
DAAR zie ik graag alternatieven voor.
Volgens mij zijn die er niet.
Dat systeem had ook een vrij aardig track record, totdat lui met een voorsprong in informatiesystemen als boekdrukkunst e.d. er het beheer over naar zich toe trokken.
Misschien is een simpele fysieke grondslag als goud voor het betalingssysteem, gecombineerd met een voor iedereen vrij informatiesysteem als internet iets?
Samenvattend: een simpel hufterproof betaalmiddel gecombineerd met een werkelijk voor iedereen open informatiesysteem.
Dan kan er niet gekloot worden met het basic betaalmiddel OMDAT informatie niet verborgen kan blijven.
Anders gezegd: alleen als informatie echt openbaar is, en geld onvervalsbaar, is een eerlijke economie mogelijk.
Dus het betaalmiddel zo primitief mogelijk en communicatie zo geavanceerd mogelijk.
Wel mooi: de twee uitersten.

Pieter Stuurman zei

@ Tavroch,

Het zou inderdaad best kunnen dat internet, zoals we het nu kennen, niet meer bruikbaar zal zijn voor het administratiesysteem. Dat internet bijvoorbeeld 'uit de lucht' gehaald wordt. Maar de kennis die internet mogelijk gemaakt heeft, zal blijven bestaan.

Zodra de mensheid doorkrijgt dat ze opgelicht is, en dat het huidige monetaire syteem misdadig is, dan zal de wil ontstaan om een beter en eerlijker systeem te verzinnen. Een nieuw systeem dat niet langer de ingebouwde wisseltruc van het huidige systeem faciliteert.

Mensen hebben daarvoor de kennis, mensen hebben daarvoor de inventiviteit. Nu nog de wil.

Het is echt gemakkelijk om zo'n systeem te maken. En het zodanig te ontwerpen dat het beheer onmogelijk in de handen van een kleine groep valt. We zullen er even over moeten nadenken, maar als de wil er is, zijn mensen zonder meer in staat om zoiets (relatief eenvoudigs) te bedenken en te maken.

Het nadeel van goud als betaalmiddel is de fysieke schaarste ervan. De beschikbaarheid is niet gerelateerd aan de hoeveelheid mensen, en dus ook niet aan de hoeveelheid arbeid die ermee beloond moet worden. Komen er meer mensen dan wordt goud in verhouding schaarser, en den krijg je weer deflatie.

Daarnaast heeft goud op zichzelf waarde omdat het veel arbeid kost om het te delven. Arbeid die dan nergens anders toe leidt dan het ontstaan van ruilmiddel (voor de rest kun je niet zo veel met goud). Mij lijkt het tijd voor een ruilsysteem dat alleen hetgeen vertegenwoordigt waarvoor het bedoeld is: ruilen van (zinvolle) arbeid.

Anoniem zei

Mooi Artikel,
Wat ik er aan wil opmerken is dat ze geen Poker spelen maar Monopoly.
Dan nog het inzicht dat Kapitalisme eigenlijk hetzelfde is, je begint met een vrije markt, maar eindigt dat 1 speler het hele bord bezit.

Iedereen is dan slaaf op een ander zijn eigendom. Je leven lang al je arbeidsuren inleveren om een ander zijn bezit te vergroten of te onderhouden.

Tel daar nog bij op dat de toegenomen technische verworvenheden veel arbeiders overbodig maken, en je hebt een boel nutteloze eters waar je nog vanaf moet.

Observer1964

Anoniem zei

btw, ik was al een website tegen gekomen die uitgaat van de arbeidsuur als ruilmiddel.

[quote]Let's HEC, een uur voor een uur
Denkt u wel eens dat het anders kan. Onze maatschappij gebaseerd op het individu, op groei en op geld. Lang niet iedereen krijgt voldoening uit het dagelijks leven. Doe jij datgene waar je hart ligt? Let's HEC daagt je uit.

Let's HEC is een website, waarbij mensen met elkaar kunnen ruilhandelen. Mensen met gelijke interesses kunnen elkaar ontmoeten en samen werken. Het systeem is gebaseerd op het ruilen van tijd.
http://www.letshec.nl
[/quote]

Observer1964

Niels Verduijn zei
Deze reactie is verwijderd door een blogbeheerder.
Pieter Stuurman zei

@ Niels,

Dat is een vaak gehoord argument. Maar we hebben het over een uur van een mensenleven. En waarom zou het leven van de één, meer waarde hebben dan dat van een ander?

Zou een hartchirurg dozen gaan inpakken als hij voor een hartoperatie hetzelfde betaald zou krijgen? Of anders gezegd: is een hartchirurg hartchirurg vanwege de beloning?

Daarnaast zou zowel de hartchirurg als de inpakker beter af zijn. Nu is 90% van de rijkdom in handen van 1% van de wereldbevolking. Dat houdt in dat 99% het moet doen met de overgebleven 10%. Schaarste is nu uitsluitend het gevolg van rijkdom. Bij evenredige beloning zal er dus geen schaarste meer zijn, en daarmee vervalt een belangrijke drijfveer om meer te verdienen. Iedereen (ook de chirurg) zal meer hebben dan nu.

Anoniem zei

Wat eng is, is dat iedereen in dezelfde patronen blijft denken. Het wordt tijd dat mensen nieuwe doelen voor ogen krijgen en niet meer leven om te consumeren en al het negatieve wat daarbij komt kijken . Natuurlijk moet het leven plezierig zijn en dat kan denk ik met onze huidige technologie maar zolang we klein blijven denken zal de mens nooit haar ware potentie ontdekken. Volgens mij zijn wij samen als 1 groter dan wij ooit zouden kunnen voorstellen dan de ratten die wij projecteren. Funk geld, one love

Anoniem zei

waardering van arbeid moet je ook koppelen aan uren die nodig zijn aan investering om arbeid te leveren. Een uur dozen schuiven kan je zonder scholing, een hartoperatie kost jaren (uren) scholing en bijscholing en onderhoud van vaardigheden. Deze uren zijn geen "werk" uren maar zijn wel nodig om werk te leveren, die moet je dus wel ergens in verruilen...

Pieter Stuurman zei

@ Anoniem,

Iemand die studeert, heeft eten en onderdak nodig. Wanneer wij (de mensheid) vinden dat die studie nuttig is, en dat de opgedane kennis later een bijdrage zal leveren, dan zullen we bereid zijn om de student tijdens zijn studie te ondersteunen en eten en onderdak te geven, ondanks het feit dat hij op dat moment nog geen tastbare arbeid levert.

Een chirurg studeert langer en werkt korter dan een ongeschoolde. Als we nou studie gewoon als nuttig, en dus als arbeid beschouwen, dan is er niks aan de hand. Een studie-uur (met toekomstige arbeid als oogmerk) is dus gewoon een arbeidsuur.

Anoniem zei

Moeten we een studie niet laten betalen door wie er later profijt van heeft?
Waarom zou de gemeenschap bijvoorbeeld een opleiding tot graai-bankier moeten bekostigen?

Anoniem zei

@Pieter Stuurman: toch zit iets me niet lekker. Het probleem is dat het grootste deel van de arbeid tegenwoordig geen zinnige arbeid meer is. In ieder geval niet in de zin dat het iets nuttigs oplevert. Tegenwoordige arbeid dient hoofdzakelijk om de overbodige hoeveelheid mensen bezig te houden. En dat wordt in de toekomst, met verdergaande automatisering, alleen maar erger. We werken alleen maar zo veel om de weelde van de top 20 procent te vergroten. Als we alleen zouden werken voor "genoeg" voor iedereen, zou niemand meer dan twee dagen per week hoeven werken. En dat wordt in de toekomst alleen maar minder naarmate de productiviteit toeneemt door verdere automatisering en robotisering.
Wat gaan we doen met al die "vrije tijd"? Met al die overbodige mensen dus eigenlijk. Blijven we accepteren dat die als slaven gebruikt worden om de weelde van de happy few te bekostigen?
De lonen van het werkvee moeten gematigd blijven worden, terwijl de buit van de elite blijft toenemen. Dat zie ik niet veranderen zo lang dit systeem blijft bestaan. Dat is door jou mooi beschreven.
Maar wat gaan we dus doen met al die overbodige mensen?
Hoe gaan we die betaalbaar bezig houden?
Daar zijn nu die overbodige management leuterbanen voor.
We werken nu veel te hard, met alle milieuvervuiling e.d. van dien, alleen om de overdadige weelde van de happy few te bekostigen.
We moeten allemaal veel minder gaan werken, de opbrengsten gelijker verdelen en in ieder geval de elite dwingen met minder genoegen te nemen. Dat is de enige manier om de problemen door overbevolking in de hand te houden.
Buiten een, uiteraard onbespreekbare, directere aanpak natuurlijk.

Pieter Stuurman zei

@ Tavroch,

Wanneer we en uur arbeid ruilen voor een uur arbeid, dan bestaat het beroep van graaibankier niet meer. Dan kan iedereen doen wat hij graag doet, waartoe hij zich geroepen toe voelt of waar om gevraagd wordt.

Inderdaad bestaat tegenwoordig de meeste arbeid uit zinloos werk. Ik heb daar dit stukje eens over geschreven: http://pieterstuurman.blogspot.com/2010/12/zinloos-werk.html

Wanneer we dus alleen zinvol werk zouden doen, dan zou dat veel zinvolle dingen opleveren, en dat zou dus leiden tot overvloed. Bovendien zouden we, als al dat onzinnige werk verlden tijd is, ook veel minder hoeven te werken. Er zou dus zowel een overvloed aan zinvolle dingen zijn, als een overvloed aan tijd om ervan te genieten.

Dat we dan tijd hebben, wil toch niet zeggen dat we overbodig zijn? Misschien moeten we er even aan wennen (we zijn al zo lang gewend dat anderen over onze tijd beschikken en zeggen wat we moeten doen) maar ik denk dat we best creatief genoeg zijn om er iets leuks mee te doen.

Anoniem zei

Dat was toch de oorspronkelijke belofte van "vooruitgang"?
Dat we ons niet meer kapot zouden hoeven werken t.b.v. de luxe van de elite, of dat nou een roversbende in een kasteel is, een stel fabrieksdirecteuren in een directiekamer met perzische tapijten of een stel parasieten in een kantoorpand met gouden kozijnen.
We zijn nog steeds bezig onszelf kapot te werken en daarmee de planeet om zeep te helpen zodat een kliekje parasieten kaviaar kan eten en zes keer per jaar op vacantie kan.
Waarom doen we dat nog steeds?

Een door de staat verstrekt basisinkomen voor ieder en wie niet stil kan zitten gaat iets nuttigs doen waarvan de opbrengst voor minstens de helft ten goede komt aan de gemeenschap.
Zoiets?

Pieter Stuurman zei

Zo zie maar dat die belofte een leugen was.

Een door de staat verstrekt inkomen bestaat niet. Dat is namelijk geen inkomen maar diefstal. Met dat inkomen zou je arbeid van een ander kunnen kopen, zonder dat je zelf arbeid in ruil levert. Die arbeid moet dan door degene die de arbeid levert betaald worden (belasting).

Ik bedoel: je levert een uur arbeid, en je krijgt een tegoedbon (elektronisch) voor een een uur abeid (naar keuze) van een ander. Dan ruil je werkelijke waarde (die nooit uit iets anders bestaat dan uit arbeid, ook nu niet) tegen iets van dezelfde waarde.

Er kan dan nooit rijkdom ontstaan, en dus ook geen armoede. Wel zal er overvloed zijn. Omdat we dan alleen maar zinvolle dingen zullen doen en er dus veel zinvolle dingen zullen ontstaan.

Anoniem zei

Dus om miljarden creatievelingen te voeden en iets leuks te laten doen helpen wij de planeet aan gort?
Kunnen die er niet beter gewoon niet zijn dan?
Enig alternatief is al dat potentieel inzetten om een modus vivendi te zoeken waarbij we leren leven zonder de planeet te belasten, dus leren "budget-neutraal" te leven.
Alleen als we leren leven zonder in- of output, behalve van wat echt kostenloos is, zoals zonlicht, vallen dergelijke bevolkingsaantallen vol te houden.
Als ons dat lukt zouden we niet eens op deze planeet hoeven blijven leven. Dan kunnen letterlijk voor het zelfde geld de diaspora naar andere werelden beginnen.
WALL.E gezien?
DAT is de toekomst.
Dat is de uiterste consequentie.
Of we helpen onszelf om zeep door ons eigen biotoop aan gort te helpen.
En dan krijgt de volgende kandidaat een kans.
Zoals de dino's die hadden totdat die komeet dat experiment beeindigde.
Wij zijn waarschijnlijk onze eigen komeet.
Na ons krijgen misschien de kakkerlakken een kans, of de ratten, who knows.
Maar hiermee is meteen de inherente richting van evolutie aagegeven.
DAT is waar evolutie toe leidt.
DAT is de bedoeling van god met het leven.
Hoe je het ook wil verwoorden; hier komt het op neer.

Anoniem zei

Dat lijkt me een heel wat beter gemeenschappelijk doel dan ons gezellig samen kapot werken om de luxe van de elite te bekostigen.
Of dan op een minimumloon uit ons neus te gaan zitten eten, computerspelletjes te gaan zitten spelen of voor het voetbal te hangen.
T.b.v. dat streven hebben we de beschikking over een hele planeet als gereedschapskist.
DAT is de uitdaging waar we voor staan. Niet alleen als mensheid, maar als vertegenwoordigers van het leven zelf.

Anoniem zei

De rest is symptoombestrijding.

Pieter Stuurman zei

Leven is er altijd, en altijd precies evenveel. Het verandert alleen voortdurend van vorm. Evolutie inderdaad.

Nu bestaat het leven als geheel uit een aantal soorten, en een van die soorten is de mens. Als die mens zou verdwijnen dan wordt al dat leven door de natuur keurig omgezet in andere levensvormen. En andersom, als er meer mensen komen dan worden andere levensvormen omgezet in mensen. Dat noemen we eten.

Er is op de wereld niets wat er niet altijd geweest is. We kunnen nou eenmaal niks uit het universum importeren. Alleen de samenstelling van alles dat er is, verandert. De vorm dus.

In die zin kunnen we de aarde niks slechts aandoen. We kunnen hooguit kijken of hetgeen we doen, en de vorm die dat oplevert, in overeenstemming is met onze voorkeur. Zo niet, dan moeten we het anders doen.

Bijvoorbeeld door geen onzinnige dingen meer te produceren die alleen bedoeld zijn om winst te maken, maar die onze voedselbronnen vervuilen zodat ze voor ons oneetbaar worden.

Maar in de natuur zijn er altijd organismen die het dan nog wel lusten. Geen enkele dode vis uit een vervuilde rivier blijf intact. Binnen de kortste keren wordt die vis gegeten door andere organismen, en zo wordt die vis omgezet in die organismen.

Zo werkt het leven, en wij mensen maken deel uit van dat leven.

Anoniem zei

Uhmm... voordat er leven was, was er volgens mij geen leven hoor.
En ik ben nou net geinteresseerd in waar dat leven heen gaat.
Want het lijkt er sterk op dat het niet alleen maar richtingsloos is.
En dat het zich tegenwoordig in een eindfase van een exponentiele ontwikkeling bevindt. Dat is interessant omdat er dingen staan te gebeuren. In our lifetime.
Als je dat niet wil zien is dat prima, maar IK ben nog niet klaar met puzzelen.

Anoniem zei

Bijvoorbeeld: bestaat er ook zoiets op andere planeten rond andere zonnen?
En waar staat dat leven dan in die ontwikkeling?
Zijn er echt "universele" principes denkbaar waar ook leven elders aan onderhevig is?
Is dat misschien af te leiden uit wat hier nu gebeurt, of in het verleden gebeurd is?
Etc., etc.: stof zat voor in ieder geval mijn lifetime.
En dat leven uit ander spul ontstaan is en dat er dus feitelijk niks uit niks ontstaat: ja, dank je de koekoek, maar dat doet niks af aan wat ik net heb gesteld.

Pieter Stuurman zei

Alle bouwstenen waaruit leven bestaat, hebben altijd bestaan. Ze vormen steeds andere samenstellingen, maar die samenstellingen bestaan steeds uit dezelfde bouwstenen. Ieder levend organisme kan zich uitsluitend voeden met ander levend organisme. Anders gezegd: leven bestaat uit leven.

Het materiaal waaruit jouw lichaam is opgebouwd, heeft al van miljoenen levende organismen deel uitgemaakt. Het laatste organisme waarvan dat deel uitmaakte, is het organisme dat jij vandaag gegeten hebt. Een plant (bloemkool bijv.) of een dier (een kip bijv.). En die bloemkool en die kip bestonden weer uit andere organismen die zij op hun beurt gegeten hebben etc. En ook jij zal uiteindelijk weer opgegeten worden door micro-organismen en dan begint de hele cyclus weer van voren af aan. Er gaat niets verloren.

Er kan dus nooit meer of minder leven komen, en daarom moet leven altijd bestaan hebben.

Anoniem zei

Bij mijn weten was er hier meer dan 3.5 miljard jaar geleden GEEN leven. Toen was er dus wel degelijk MINDER leven dan nu. Hoe je het ook wendt of keert.
Ik mag toch hopen dat je niet met het idee fixe zit van een constant aantal "zieltjes"?
Het idee van een onveranderlijke hoeveelheid leven gaat echt niet op, tenzij je geen onderscheid maakt tussen leven en anorganische stof.
En ik ben er niet volledig zeker van, maar volgens mij zijn er wel degelijk levensvormen (algen) die uitsluitend kunnen leven van mineralen, co2 of zuurstof, en zonlicht.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Blauwalgen
Dus die stelling van je gaat gewoon niet op.

Pieter Stuurman zei

Ik heb het niet over zieltjes, maar over leven.

Levend (of organisch) materiaal bestaat uit koolwaterstofverbindingen. Die elementen zijn er altijd geweest op aarde. We kunnen immers niks importeren uit het heelal. Die verbindingen brengen steeds andere vormen tot stand. Het overgaan van de ene vorm in de andere is leven.

Ik zie geen enkele reden om aan te nemen dat dit 3,5 miljard jaar geleden niet net zo gegaan zou zijn.

Dat staat natuurlijk wel in de schoolboeken, maar het is al lang geleden dat ik tot de ontdekking kwam dat niet alles (understatement) wat in de schoolboeken staat, waar is.

Anoniem zei

Ik ben het volledig met je eens dat niet alles in de schoolboeken klopt.
Maar ik zie niet in waarom alles wat zich hier op aarde bevindt, en bevond, zich niet ook overal elders in het heelal zou kunnen bevinden.
Alles wat hier is is per definitie afkomstig uit het heelal.
Leven hoeft dus geen uniek aards fenomeen te zijn.
Wat hier is gebeurd kan zonder meer ook elders gebeurd zijn , in de een of andere variant.
En dan hoeft bewustzijn, intelligent leven, ook geen uniek aards verschijnsel te zijn.
Ik snap je gehamer op het recycleren van leven niet.
Het moet toch ooit begonnen zijn? Uit echt NIET levend spul. Tenzij je in kaboutertjes en Sinterklaas gelooft.

Pieter Stuurman zei

Ik denk dat het inderdaad heel goed mogelijk is, en zelfs voor de hand ligt, dat er elders in het heelal ook leven zal zijn. Maar zeker weten kunnen we dat uiteraard (nog) niet.

Oneindigheid is voor mensen en moeilijk te bevatten begrip. Dat komt omdat we het wel conceptueel kunnen begrijpen, maar nooit kunnen ervaren. Dat is het gevolg van onze eigen eindigheid. Maar oneindigheid werkt twee kanten op: het heeft geen einde, en ook geen begin.

Anoniem zei

hai hai, waar is die ene euro gebleven? het volgende: drie vrienden lappen ieder 10 euro bijelkaar en sturen een ander persoon met de 30 euro naar een boer om een konijn te kopen. bewuste persoon koopt voor 25 euro een konijn van de boer. de persoon betaalt 30 euro aan de boer en krijgt 5 euro terug. terug bij zijn vrienden geeft hij ieder van hen 1 euro terug en houdt zelf 2 euro. bijelkaar hebben de vrienden dan 30 euro minus 3 euro is 27 euro betaalt. dit plus de 2 euro van de ander persoon maakt 29 euro. dus 1 euro te weinig! dit nu is niet juist berekend. gelijk de rente in de geldsomloop!

Pieter Stuurman zei

@ anoniem,

Dat is inderdaad een leuke reken/wisseltruc waarbij een euro in de zak van de penningmeester lijkt te verdwijnen.

In ons monetaire systeem verdwijnt echter niet 1 op 30 euro in de zak van de penningmeesters (banken), maar 31 van de 30 euro (bij 3,33% rente en op jaarbasis).

Anoniem zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Anoniem zei

Ze hebben 30 euro betaald min 25 voor het konijn en min 2 voor die vierde man: 30-27=3. En de drie euro die over zijn verdelen ze.
Ze hebben dus niet 27 + 2 euro betaald, maar 27, waarvan 2 voor de vierde man en 25 voor het konijn.
Kwestie van opletten dus.
Maar het geeft wel aan hoe makkelijk mensen zijn op te lichten door gegoochel met getallen.
Het is dus misdadig ze uit te leveren aan het gegoochel van de financiele kliek zonder ze in bescherming te nemen, onder het mom van vrije markt.
Dat is hetzelfde als slaven geboeid afleveren bij de slavendrijvers met de mededeling: hier, buit maar uit, ze snappen er toch niks van.

Pieter Stuurman zei

@ Tavroch,

Precies. Opletten. Zodra wij de goocheltruc doorhebben, werkt hij niet meer. Dan trappen we er niet meer in. Anders gezegd: dan snappen we er wel iets van.

Dat is precies de verantwoordelijkheid die we voor onszelf moeten nemen.

Anoniem zei

Want in precies die positie zitten we.
In ieder geval wat betreft het uitgeleverd zijn aan de pensioenfondsen en de hypotheekverstrekker(s).
(Hier meervoud schrijven zie ik al zo'n beetje als een vorm van collaboratie, want veel te kiezen is er effectief niet, en er zijn overduidelijk prijsafspraken.)

Anoniem zei

Wat me opvalt is dat je welliswaar een scherpe analyse maakt, maar dat je ook expliciet een boven alles staande createur hebt bedacht. Een 'iemand' die jij centraal stelt.
Dat is wel erg monotheïstisch. Het kan, en dat is waarschijnlijker, een mime zijn. Een idee dat door darwinistische zelfselectie steeds sterker en groter wordt. Er is helaas geen bad guy.

Pieter Stuurman zei

@ Anoniem,

Ik ben het helemaal met je eens. Ik wil ook geen 'bad guy' aanwijzen.

Wat ik wil laten zien, is een mechanisme. Een mechanisme dat in gang gezet is door een gedachte. Een gedachte die zichzelf bevestigt in de realiteit die door die gedachte gecreërd is. En die daarmee het mechanisme in gang houdt.

Als we vandaag alle topbankiers in de bajes gooien, dan blijft het mechanisme gewoon bestaan, en worden dezelfde dag nog, de vrijgekomen plekken ingenomen door nieuwe bemanning.

Niet het opruimen van de 'bad guy' stopt het mechanisme, maar een andere gedachte zal dat doen.

Erwin zei

Leuk uitgelegd op deze manier, mijn complimenten. Ik ben het er daarintegen niet overal mee eens.

De overgang van geld met waarde naar een 'puntensysteem' is helemaal niet zo'n slechte ontwikkeling geweest. Ik snap je opinie daarachter, dat geld/punten nu geen waarde hebben.

Maar wat is waarde? In een scenario dat de economie instort, dat ons geld niks meer waard is, is het net zo slecht als je gold-backed geld hebt. Wat is goud waard in een ingestorte (wereld)economie. In feite is goud net zo waardeloos als papier geld. De daadwerkelijke nuttige gebruiken van goud zijn verwaarloosbaar. Goud heeft alleen maar waarde, omdat wij die eraan hechten. Het zelfde principe geldt voor papier geld.

Daarbij is goud tenminste zo oneerlijk als welke andere grondstof dan ook. Slechts een paar landen hebben goud. Daarnaast, kijk naar olie, schaarsheid en afhankelijkheid van een grondstof leidt tot spanningen.

Daarom is 'waardeloos' papier geld, beter dan goud.

Anoniem zei

Wanneer de banken alle cash geld afschaffen,

1. Geen bankrun meer mogelijk
2. Totale controle over elk individu
3. Ongelimiteerde geld-creatie
4. Een onvermijdelijke crash

Pieter Stuurman zei

@ Erwin,

Ik ben het met je eens. Geld (ook goud) heeft geen waarde, en moet dat ook niet hebben. Het enige waartoe we toegang willen hebben, is elkaars arbeid. Dat is de werkelijke waarde.

Geld als ruiltechnologie is een eigen leven gaan leiden, en die technologie is in handen gekomen van een selecte groep (bancaire wereld) die op de waarde (arbeid) van alle anderen parasiteert. Het is verworden tot een technologie die verreweg het grootste deel van de mensheid niet meer dient.

Zie ook http://pieterstuurman.blogspot.com/2012/01/wat-is-geld.html

Anoniem zei

Ben het eens met je verhaal, het is een piramide schema en gaat een keer klappen.

Groet,
Charles Ponzi

Anoniem zei
Deze reactie is verwijderd door een blogbeheerder.