De meeste lezers zullen wel weten dat het onderwerp macht een rode draad is in al mijn
stukjes. Macht en machtsverhoudingen zijn mijns inziens de oorzaak van veel
(zo niet alle) ellende in de wereld.
Vaak krijg ik de tegenwerping dat ik me zou bezondigen aan
complotdenken. Dat is zeker niet het geval. De macht waarover ik het heb, is
niets meer dan een mechanisme. Een logisch mechanisme waarvan je de werking op
ieder moment kunt waarnemen als je de moeite neemt om ernaar te kijken. Het
heeft helemaal niets met kwaadaardigheid of sinistere complotten te maken. Het
heeft te maken met voorkeur.
Dat macht aantrekkelijk is voor sommige mensen, zal niemand
ontkennen. Er zijn altijd mensen die erop uit zijn en zo is het ook altijd
geweest. In de loop van
de geschiedenis heeft het geleid tot enorme machtsbolwerken zoals de koning- en
keizerrijken, de macht van
de kerk, van de grootindustriëlende macht van de grootste militaire en economische
grootmachten van nu.
Ondanks het feit dat macht voor veel mensen aantrekkelijk
is, lukt het maar enkelen om daadwerkelijk macht te verkrijgen. Er zijn altijd
meer mensen die macht willen, dan er mensen zijn die daadwerkelijk macht
verwerven. Macht verwerven is namelijk niet gemakkelijk. Het vraagt een enorme,
bijna monomane inspanning, waarbij alles opzij gezet moet worden om het doel te
bereiken.
Vanzelf gaat het dus niet. Om macht te verwerven moet je
plannen maken. Slimme plannen, anders lukt het je niet. Er zijn immers meer
kapers op de kust, en die maken ook slimme plannen. Wanneer jouw plan minder
slim is dan het plan van je tegenstrever, dan behaal jij niet je doel, maar is
het die tegenstrever die dat doet.
Macht (iedere macht) begint dus met de intentie macht te
verwerven. Die intentie is gebaseerd op de overtuiging dat
macht waardevol is en dat de strijd om die macht te verwerven dus de moeite
waard is. Het moet het hoogste doel zijn. Een doel dat rücksichtslos
nagestreefd moet worden. Iedere terughoudendheid als gevolg van bedenkingen, is
een nadeel. Simpelweg omdat er altijd tegenstrevers zijn die deze bedenkingen
niet hebben, of bereid zijn ze aan de kant te zetten.
Dit betekent dus dat degenen die werkelijk macht hebben,
altijd degenen zijn die er het best in geslaagd zijn die macht te verwerven. Het
zijn degenen die het mechanisme van macht het best begrijpen, en daar het
slimst mee omgegaan zijn. Het zijn degenen die bereid waren alles opzij te
zetten (meer dan hun tegenstrevers) om hun doel te bereiken, en daarbij alle
zijdelingse overwegingen overboord gezet hebben. Anders waren ze links of
rechts ingehaald door andere machtszoekers. Machtszoekers die rücksichtsloser
waren dan zij.
Als macht dus niet je hoogste doel is, dan bereik je dat
doel niet. Om de doodsimpele reden dat er dan anderen zijn die beter uitgerust
zijn dan jij en jou voorbijstreven. Het betekent dat degenen die daadwerkelijk
macht verworven hebben, per definitie rücksichtslos zijn, en dus bereid zijn er
alles voor te doen, inclusief liegen, manipuleren en verder alles dat nodig is
voor het bereiken van het doel. Ook als dat ten koste gaat van anderen.
Maar rücksichtslos is iets anders dan kwaadaardig. Mensen
die macht nastreven zullen zichzelf dan ook nooit beleven als kwaadaardig. Ze
begrijpen gewoon dat dit soort zaken noodzakelijk zijn om te kunnen zijn wat ze
denken te moeten zijn: machtig. Ze zullen zichzelf als uiterst gekwalificeerd
beschouwen voor hun machtspositie.
Maar niet iedereen denkt zo. Niet iedereen vindt het OK om
anderen te benadelen (of erger) om een persoonlijk doel (al dan niet gelardeerd
met een vleugje idealisme) te bereiken. Ondanks het feit dat er altijd meer
machtszoekers zijn dan machthebbers, heeft het overgrote deel van de bevolking een
heel andere mentaliteit. Veruit de meeste mensen leven liever in harmonie met
anderen, dan erover te heersen. Maar het is juist die overgrote meerderheid
waarover machthebbers macht hebben.
Macht is het vermogen om anderen te laten doen wat de
machthebber wil. Hoe meer macht een machthebber heeft, hoe meer hij dus zijn
wil kan opleggen aan anderen, en die anderen kan laten doen wat hij wil dat ze
doen. Naarmate zijn macht groeit, kan hij in toenemende mate anderen voor hem
inzetten. Een belangrijk deel van zijn macht kan hij dan aanwenden om anderen (bijvoorbeeld
legers, politie, ambtenaren) ervoor te laten zorgen dat zijn macht groeit. Hoe
meer macht hij heeft, hoe meer mensen hij dat kan laten doen, en hoe meer macht
hij kan verkrijgen. Dat heet het hefboomeffect.
Dit is dus een mechanisme dat zichzelf aandrijft: hoe meer
macht, hoe meer macht. Wanneer dit mechanisme onbelemmerd kan voortduren, komt
logischerwijze uiteindelijk alle macht op één plek terecht: bij de machtigste.
De enige belemmering is de concurrentie van andere
machtszoekers. De strijd om de macht dus. Die strijd kost veel aandacht en
energie en werkt dus verzwakkend voor de strijdende partijen. Het is immers aandacht
en energie die gestoken moet worden in de strijd met andere machthebbers, en
dus niet gestoken kan worden in de essentie van macht :
het heersen over de bevolking.
In veel gevallen dringt dat besef ook bij machthebbers door
en worden er allianties gevormd met andere grote spelers. Samen het
machtsmonopolie delen is vaak aantrekkelijker dan het vechten om de toppositie.
Er worden dan strategische afspraken gemaakt die voor beide partijen een
voordeel bieden in hun streven naar macht. Sommige mensen noemen dat een
complot of een samenzwering. Maar het is niks meer dan een logische en (gezien
vanuit hun denkwijze) voor de hand liggende oplossing.
Dat veel mensen er twijfels over hebben of zoiets in de
praktijk gebeurt, komt omdat veruit de meeste mensen niet de mentaliteit van een
machtszoeker hebben, en zich dus wel
laten leiden door andere overwegingen dan macht. Zoals bijvoorbeeld het eigen
geweten en het welzijn van anderen. Het lijkt daarom bijna ongelofelijk dat er
mensen zijn die daaraan geen boodschap hebben.
En toch zijn het juist die mensen die komen bovendrijven.
Het is immers die mentaliteit die noodzakelijk is om de betreffende posities te
kunnen verwerven. Een mentaliteit die weliswaar bij betrekkelijk weinig mensen
voorkomt, maar toch altijd bij meer dan voldoende om daarmee de posities te
bemannen.
Machthebbers behoren per definitie tot een kleine
minderheid. Macht heb je pas als je het te vertellen hebt over meerdere mensen.
Hoe meer mensen, hoe meer macht en hoe groter in verhouding de meerderheid is
waarover je macht hebt. Er zijn dus niet veel mensen met de machtsmentaliteit
nodig om machthebbers te krijgen. Maar die mentaliteit is wel een voorwaarde om
er een te worden. Het zijn dus juist de uitzonderingen die de posities
verwerven. Uitzonderingen met een mentaliteit die per definitie niet aansluit bij de
meerderheid van de mensen.
Machthebbers zijn in staat om anderen te laten doen wat zij
willen dat ze doen. Ze zijn daarmee dus bepalend voor hetgeen die anderen doen. En met dat doen, richten wij (alle
mensen) de samenleving in. Die samenleving wordt daarmee dus ingericht naar de
voorkeur van de machthebber.
En omdat machthebbers (noodzakelijkerwijze, anders waren ze
geen machthebber) een heel andere mentaliteit hebben dan de meeste mensen,
wordt die samenleving dus ingericht naar een andere voorkeur dan die van de meeste mensen. En daarmee zal die samenleving
dus niet naar de voorkeur zijn van
de meeste mensen. Om de doodsimpele reden dat dit de
drijfveer is van machthebbers: het inrichten van de wereld naar hun zin, en de anderen dit laten
uitvoeren.
Dat betekent dus dat de meeste mensen, onder bevel van
machthebbers, een wereld bouwen die niet naar hun eigen zin is. Een wereld die
vooral de
mentaliteit van machthebbers weerspiegelt, en niet hun
mentaliteit. En toch wordt die wereld gebouwd door niet-machthebbers (de rest van de mensheid ) die
zich laten sturen door machthebbers. Het zijn de niet-machthebbers die een
wereld bouwen die niet naar hun eigen zin is en die niet de denkwijze van de meeste mensen weerspiegelt.
Machthebbers hebben dus bepaalde eigenschappen die ervoor
zorgen dat ze machthebber zijn. Eigenschappen die de meeste andere mensen
afkeuren. Eigenschappen die niet overeenstemmen met het geweten en de intenties
van de meeste
mensen. En toch laten de meeste mensen zich erdoor leiden. Deden ze dat niet,
dan waren de machthebbers geen machthebber meer. Macht heeft een machthebber
immers alleen als mensen daadwerkelijk doen
wat hij zegt.
Machthebbers weten dat. Ze weten dat hun voorkeur anders is
dan de voorkeur van de
meeste mensen. Strijdig zelfs. Maar om de eigen voorkeur ten uitvoer te laten
komen, hebben ze wel de medewerking
vanvan de mensheid ) nodig.
Zo weten ze bijvoorbeeld dat veruit de meeste mensen het liefst in vrijheid en
in harmonie met anderen leven. Maar daarmee bereiken ze hun doel niet.
Om de rest van de mensen
te
We kunnen er dus vanuit gaan dat degenen op de hoogste machtsposities,
het misleidinginstrument efficiënt gebruiken. Dat ze ons onder valse
voorwendselen dingen laten doen waarvan we de resultaten zelf niet OK vinden. Dingen die resultaten opleveren die niet
overeenstemmen met onze voorkeuren en onze mentaliteit. Als dat wel het geval
was, dan hoefden ze ons immers niet te misleiden want dan zouden we het uit
onszelf doen. En als we het uit onszelf zouden doen, was macht overbodig.
Als we nu weten dat machthebbers een andere mentaliteit
hebben dan wij, andere doelen nastreven dan wij, geen boodschap hebben aan het
welzijn van mensen, en ons per definitie misleiden, waarom zouden we dan nog
naar ze luisteren? Waarom zouden we ze dan nog geloven? Waarom zouden we ons
laten blijven verleiden om dingen te doen die alleen goed zijn voor die kleine
minderheid? Dingen die resulteren in zaken die wij zelf afkeuren?
Anders gezegd: waarom zouden we ons laten blijven leiden
door mensen die een mindset hebben die de meeste mensen afkeuren? Eigenschappen
die nog het best omschreven kunnen worden als psychopathisch (ook psychopaten
vinden zichzelf niet kwaadaardig). Eigenschappen die een voorwaarde zijn om
machthebber te worden, en die dus alle machthebbers bezitten, en waardoor de
mensheid al vele eeuwen geteisterd wordt.
Waarom zouden we ons nog langer laten leiden door juist deze
minderheid? Een minderheid die gekenmerkt wordt door bikkelhard egoïsme dat, zoals altijd, ten
koste gaat van alle anderen.
Hoe lang zal de mensheid nog blijven geloven dat de huidige
"leiders", het deze keer wel goed met ons voorhebben? En zich er, voor de zoveelste
keer, aan conformeren. En voor de zoveelste keer de bittere gevolgen ervan zal
moeten ondergaan.
Een keer moet het toch doordringen: we hebben niemand nodig
om ons te vertellen wat we moeten doen. We hoeven alleen maar te doen wat we zelf OK vinden. Zodra we ons laten
leiden door machthebbers, weten we zeker dat het niet OK is wat we doen, tenminste, niet naar onze eigen maatstaven.
En dat komt omdat machthebbers andere dingen OK vinden dan wij.
17 opmerkingen:
Pieter,
Je beschrijft inderdaad precies wat er nu en altijd heeft gespeeld in het machtsspel bij ons, mensheid.en (weliswaar op een iets andere wijze) in het planten - en dierenrijk.
“Survival of the fittest” dus.
In het dieren-rijk wordt deze hierarchie vooral bereikt en in stand (status) gehouden door fysieke eigenschappen van het leven.
Dit is in het mens-dom nog maar heel ten dele waar….de grootste leiders zijn fysiek vaak zelfs de kleinste of meest fragiele mensen vergeleken met de rest.
De ‘kracht van de macht’ waardoor wij alles (lijken) te kunnen domineren, regisseren en manipuleren moet dus ergens anders vandaan komen.
Ik denk inmiddels te weten dat die kracht nagenoeg helemaal ligt in ons ‘verstand… dus ons denken.
Zouden wij een haas moeten vangen zonder bedachte hulpmiddelen (wapens en klemmen)zouden wij hopeloos honger gaan lijden.
Gek gezegd zouden wij het tegelijkertijd zonder bedachte hulpmiddelen al verliezen van een wesp.
Kortom we zijn als ‘machtigste’… fysiek de zwakste en dat is evolutietechnisch gezien op zijn minst een bijzondere situatie.
En ondertussen bedenken wij verder en verder…naast leesbrillen, rolators, scootmobielen kunstharten, kunstnieren,enz enz hebben wij als laatste kunsthersenen bedacht en die ontwikkeling zet zich nog onverminderd voort.
Kunsthersenen waardoor wij de macht steeds vaker en meer uit handen (moeten) geven aan een ‘geautomatiseerde superieur’ in de vorm van een computer.die weliswaar is opgeleid door een menselijk brein maar totaal geen emphatie meer heeft met het ‘collectief van leven’ .
In eerste instantie ont-last en versterkt deze computer ons brein en lijkt ons leven efficienter te maken.maar zonder dat we dat echt lijken te beseffen gaat ook het ‘tempo van leven’ naar een hogere versnelling en dan ontstaat er tóch weer een (intern) conflict in het menselijk leven want zoals ik in het begin al schreef waren wij fysiek niet bepaald de sterkste en als het ‘levenstempo’ steeds omhoog gaat gaat deze zwakheid ons opbreken…..
De bewijzen dat dit inmiddels vernietigend werkt op ‘onze wereld’ zijn overduidelijk getuige de burnouts en fallouts in onze razend-efficiente samenleving……..
En ik vraag mij inderdaad af of dat de huidige ‘macht-hebbers’. de burnoutpeople nog onder de vleugels houden kunnen als het ‘verstand’ het verliest van de intuitie.?
Slechts de tijd gaat het ons leren…..misschien….maar als we de geschiedenis terugkijken met wat we nu denken te weten komt en is er een behhorlijk uit-dagende tijd aan…..
"Een keer moet het toch doordringen: we hebben niemand nodig om ons te vertellen wat we moeten doen. We hoeven alleen maar te doen wat we zelf OK vinden. Zodra we ons laten leiden door machthebbers, weten we zeker dat het niet OK is wat we doen, tenminste, niet naar onze eigen maatstaven. En dat komt omdat machthebbers andere dingen OK vinden dan wij."
Dus zouden we alleen als individu in opstand kunnen komen, want zodra we ons verenigen geven we weer macht weg.
Maar als individu bereiken we niets, dus bovenstaande stelling gaat ergens mank.
@ Alfons,
Mensen zijn denkende dieren. En inderdaad, onze gedachten hebben gevolgen. Ze zijn bepalend voor wat we doen. Andere gedachten leveren dus een ander doen op. Ik denk dat het daarvoor tijd is. De hele hiërarchische inrichting van de samenleving is gebaseerd op de gedachte dat het nodig of zinvol is om verantwoordelijkheid af te staan aan "leiders". Vanuit die overtuiging doen we dat en daarmee verlenen we machthebbers hun macht. We hebben de gevolgen daarvan nu vele eeuwen mogen ervaren. Terugkijkend heeft het (zachtjes uitgedrukt) niet veel goeds opgeleverd. Tijd voor een andere overtuiging dus.
@ anoniem,
Ten eerste: we hoeven niet in opstand te komen. We hoeven alleen op te houden met het doen wat machthebbers zeggen dat we moeten doen. Dan verdwijnt hun macht vanzelf.
Ten tweede: het collectief bestaat nergens anders uit dan uit individuen. Het zijn dus uitsluitend individuen die verandering kunnen bewerkstelligen.
Om macht te krijgen, moet je verder gaan dan anderen, en bereid zijn om (koste wat het kost), dit doel (gewetenloos) na te streven. Stel je.
"Dus" zijn alle machthebbers gewetenloos en zonder scrupules. Concludeer je.
(Klopt dat?)
Hoe verklaar je dan de grote namen uit de geschiedenis, die NIET aan dit plaatje voldoen..? Die grote idealen hadden, veel aanhangers kregen door hun visie, en als bijprodukt macht verwierven?
@ Meedenker,
Macht kan nooit een bijproduct zijn. Macht is het vermogen het gedrag van anderen te bepalen. Anderen te laten DOEN wat jij (de machthebber) wil dat ze doen. Dat betekent dat ze dus niet meer kunnen doen wat ze zelf willen doen. Macht van de één, bestaat dus uit onvrijheid van de anderen.
Idealen komen vrijwel altijd tot realiteit door degenen die de idealen niet aanhangen, te dwingen zich er ook aan te conformeren. Wanneer iedereen het ideaal aanhangt, is die dwang overbodig, want dan doen mensen het uit zichzelf en dan is er geen sprake van macht bij één persoon. Dan doen mensen wat ze zelf willen en blijft de zeggenschap bij die mensen.
Wanneer iemand veel aanhangers krijgt door een visie, dan is dat niet hetzelfde als macht. Hij inspireert mensen door ze mogelijkheden te laten zien die ze zelf nog niet gezien hadden. Mogelijkheden die mensen dan vrijwillig omarmen. Daarom is inspirerend leiderschap de enige vorm van legitiem leiderschap. Maar dat is geen macht.
Dat machthebbers soms populair kunnen zijn, is iets anders. Populariteit wordt door machtszoekers vaak gebruikt om macht te verkrijgen. Je ziet dat bijvoorbeeld terug bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen, maar ook elders. Dat heet populisme. Mensen zijn dan enthousiast en hoopvol dat ze "eindelijk een keer een goede leider" denken te krijgen. Maar nadat hij zijn positie verworven heeft, leidt dit altijd tot teleurstelling.
Ik ben wel benieuwd welke namen je in gedachte had!
Idealen komen vrijwel altijd tot realiteit door degenen die de idealen niet aanhangen, te dwingen zich er ook aan te conformeren.
Welnee. Je hebt enerzijds idealen, anderzijds de manier waarop je hiermee omgaat. Als je idealen (ideeën, visies) naar buiten brengt die aanspreken bij een grotere doelgroep, dan heb je ineens draagvlak, of, 'macht' zoals jij dat noemt. Wat je vervolgens met die 'macht' of dat draagvlak doet is een tweede.
Als het niet je 'hoofddoel' is om machtig te worden, maar om bijvoorbeeld bewustzijn te creëren, dan is 'macht' een bijprodukt.
(Namen als Martin Luther King, Mahatma Gandhi bijvoorbeeld.)
Ideologieën kunnen pas tot werkelijkheid worden als ze worden afgedwongen bij degenen die ze niet aanhangen. Zie bijvoorbeeld communisme, socialisme, fascisme etc.
Ideeën onder de aandacht brengen is wat ik inspirerend leiderschap noem. Gandhi en King zijn daar uitstekende voorbeelden van. Als veel mensen de ideeën omarmen dan heeft dat invloed op de inrichting van de samenleving, maar dat doen uiteindelijk die mensen, en niet de aandrager van het idee (hij is alleen de initiator). Die mensen doen dat vrijwillig, omdat ze het een goed idee vinden. Het is dan niet de persoon die bepaalt, maar het idee, en de mensen die dat idee omarmen. En dat is iets anders dan macht. Macht is altijd verbonden aan de persoon/personen.
Eerst even over je eerste zin :Ideologieën kunnen pas tot werkelijkheid worden als ze worden afgedwongen bij degenen die ze niet aanhangen
Stel, idealist "X" heeft een ideologie. Het start met een gedachte, dit wordt een ideologie, hij (of zij) komt toevallig qua timing precies op het goede moment en op de juiste plaats, raakt daardoor een gevoelige snaar bij een bepaalde groep mensen. Men staat erachter, vereenzelvigd zich met het idee. De groep groeit. Men vindt hem/haar een visionair, men wil meer weten, er komt een podium, zendtijd.
Daarmee is de oorspronkelijke initiatiefnemer onbedoeld machthebber geworden.
We hebben nu een verkondigde ideologie, een machthebber, een veranderende maatschappij (werkelijkheid richt zich in rondom de ideologie)....en nog steeds geen dwang. De mensen geven als aanhanger van het idee, de verkondiger ervan macht. (Luisterend oor, podium, stuk van hun tijd, ze willen bijdragen omdat ze erachter staan.)
Waar is 'macht' in dit verhaal dwingend..? Zolang de initiatiefnemer het ideaal voorop blijft stellen, en dit blijft één vd idealen waar je voor of tegen kunt zijn..?
Vraag voor jou:
Heeft een groep mensen in een land met vrijheid v meningsuiting en stemrecht, het recht om te kiezen voor een alleenheerser?
Macht is het vermogen om anderen te laten doen wat jij (machthebber) wilt. Ook als dat tegen de zin van die anderen is. Wanneer hetgeen jij wil, overeenkomt met wat de anderen willen, dan zullen die anderen dat doen, ook zonder dwang. En dan is macht overbodig. Als een machthebber zijn macht niet gebruikt om anderen te dwingen, dan heeft hij effectief geen macht. De anderen doen dan immers wat ze zelf willen.
Het voorbeeld dat je geeft, is er een van inspirerend leiderschap en niet van macht.
Als antwoord op je laatste vraag: Iedereen heeft altijd de vrijheid om zijn mening te geven. Die vrijheid verdwijnt als een macht dat verhindert. Die macht ontstaat wanneer de bevolking aan iemand gehoorzaamt. Het is altijd de bevolking die een machthebber zijn macht verleent. Als er dus een situatie bestaat waarin een alleenheerser alle macht heeft, dan heeft de bevolking die macht aan hem verleend en daarvoor dus (vaak onbewust) gekozen. Het is dan irrelevant of ze daartoe het "recht" heeft. Macht ontstaat gewoon door gehoorzaamheid aan iemand. Wanneer we zouden vaststellen dat dit niet zou mogen, dan zou het verboden moeten worden. Maar door wie?
Hahaha, ja, idd..! Goed punt. :-)
Ben ook wel benieuwd naar andere standpunten v je.
Niet alleen mbt staatsinrichting, macht, kapitalisme, maar ook mbt andere vlakken.
de capaciteit van groepen of individuen om andere groepen of individueen te laten handelen in overeenstemming met de eigen belangen of doelstellingen (zelfs tegen de weerstand van anderen in)
Maar bij afwezigheid v weerstand, is macht niet nodig, stel je.
Ik denk alleen dat er dan nog steeds macht is. (De bereidheid vd mensen om je ter wille te zijn is er.) Je hoeft dan alleen geen GEZAG uit te oefenen, omdat het overeenkomt met de wens v het volk. Maar de macht (als in leider-volger, ongelijkheid) blijft, ookal wordt het niet uitgeoefend.
Ik denk dat we elkaar wel begrijpen, maar een iets andere definitie van het woord macht hanteren.
Als je benieuwd bent: er staan hier nog een kleine 80 stukjes die ik geschreven heb :-)
Ook op Facebook ben ik de laatste tijd redelijk actief. Je vindt me daar onder mijn naam.
Ja, ben ze ook aan het lezen.
vergelijking met dat pokerspel vond ik een hele heldere.
macht is mijns inziens niets meer of minder dan gebundelde energie.
een machtshebber is dan voor mij iemand die energie weet te bundelen. dat dit op grote schaal negatief gebruikt word wil voor mij niet zeggen dat macht negatief is.je kunt perslot ook machtig zijn in het bundelen van positieve energie.deze positieve energie noem ik;liefde
ik merk dat ¨macht¨ vaak als het kwaad word gezien,terwijl het(denk ik) de ¨intensie¨ is waarmee het middel¨macht¨gehanteerd word,maakt dat iets positief danwel negatief kan groeien,danwel krimpen. het staat buiten kijf dat we momenteel doordrongen zijn van machtstructuren welke het niet zo goed voor hebben met de rest van de wereld. tijd dus om onze macht te gebruiken met een andere intensie,een positieve,om deze verstikkende machtsstructuren te laten inkrimpen! bijv.middels kennis en inzicht,educatie,emphatie,en veeeeeel liefde!
Macht is (in de definitie van het stukje) niet negatief of positief. Het is wat het is: het vermogen om het gedrag van anderen te bepalen. Dat betekent dat die anderen dus niet meer kunnen doen wat ze zelf willen.
Dat is positief voor degene die deze macht nastreeft, maar negatief voor degene die vrij wil zijn.
Geweldige discussie ! En ja kan al tijden niet meer als alleenstaande moeder met een bijstanduitkering niet meer doen wat ik zo graag zou willen voor mijn kid sen mijzelf!
Een reactie posten