Geld
Geld is in principe een heel handige en nuttige uitvinding. Het zorgt ervoor dat de verschillende vaardigheden en inspanningen (vaardigheid + inspanning = arbeid) van mensen uitwisselbaar worden. Zet tegenover een inspanning een universeel ruilmiddel, en iedereen kan zijn eigen inspanning ruilen tegen de inspanning van een ander, naar keuze. Geld zou, in die zin, dus keuze en vrijheid moeten brengen.
Waarde
In deze tijd denken de meeste mensen dat geld waarde heeft. Dat is een vergissing. Geld heeft geen waarde, maar het biedt toegang tot waarde. Tenminste, als het goed is. Maar het is niet goed. In ieder geval, niet meer.
Het enige van waarde waartoe iedereen toegang wil hebben, is elkaars arbeid. Alle producten en alle diensten waarover we maar zouden willen beschikken, bestaan nergens anders uit dan uit arbeid van mensen. Arbeid is het enige dat dingen of diensten ruilwaarde geeft. Grondstoffen zijn immers door de natuur gegeven en dus gratis. Pas als er arbeid aan wordt toegevoegd (door ze bijvoorbeeld op te graven) krijgen ze ruilwaarde.
In die zin bestaan er eigenlijk uitsluitend diensten. Een brood bijvoorbeeld, is niets meer dan een verzameling diensten. Diensten zoals: het verbouwen en oogsten van graan, het malen ervan, het maken van deeg, het bakken van het brood, het vervoeren naar de winkel etc. Het verlenen van een dienst is arbeid.
De prijs van ieder product en iedere dienst bestaat nergens anders uit dan uit arbeid (plus winst - zie voetnoot*). Geld moet dus (als het goed is) toegang bieden tot arbeid van anderen. En arbeid is niets meer dan vaardigheid + inspanning (= (ruil)waarde).
Geld is een tegoedbon voor arbeid van anderen, en die tegoedbon verkrijg je door zelf arbeid te leveren. Je levert arbeid, krijgt een tegoedbon, en daarmee kun je arbeid van anderen kopen. Eigenlijk is het een heel eenvoudig administratiesysteem. Dat is het idee, en dat is eigenlijk alles. Als het goed is. Of eigenlijk moet ik zeggen: als het goed zou zijn.
Ruilsysteem
Om over een keuze uit alle arbeid (= waarde) te kunnen beschikken, is een ruilsysteem noodzakelijk. Zonder zo'n systeem zou je alleen je arbeid kunnen ruilen met mensen die je kent, en jouw arbeid alleen kunnen ruilen tegen de arbeid die deze mensen beschikbaar stellen. Ben je metselaar en je buurman heeft een muurtje nodig, maar je buurman beschikt niet over vaardigheden waaraan jij behoefte hebt, dan loop je vast.
Om in ruil voor onze arbeid te kunnen beschikken over een keuze uit alle mogelijke vaardigheden en inspanningen van anderen, is een systeem noodzakelijk. Geld is zo'n systeem.
Technologie
Geld is daarmee niets meer dan een technologie. En zoals iedere technologie, moet ook deze technologie het voldoen aan een menselijke behoefte mogelijk of gemakkelijk maken. Een behoefte faciliteren. Precies zoals de technologie auto de behoefte aan verplaatsing faciliteert.
Bij geld is die behoefte: toegang tot elkaars waarde (arbeid) mogelijk maken. Geld zou dus een sleutel moeten zijn die toegang verschaft tot de schatkamer van alle menselijke arbeid. Die sleutel heeft zelf geen waarde, maar biedt toegang tot waarde.
De technologie geld is al vele eeuwen oud. Toen het werd bedacht (of ontstond) was het 'state of the art'. Letterlijk een gouden vondst. Het was op dat moment de best mogelijke technologie. Het diende mensen en daarom hebben ze er toen voor gekozen. Maar het is niet meer toen.
Geld als technologie om waarde tussen twee partijen uit te wisselen, is heel efficiënt. En in de loop der tijd is het geworden tot de enig mogelijke technologie om toegang tot waarde te krijgen. Al onze arbeid wordt gewaardeerd in geld, en alle arbeid die we willen hebben, betalen we in geld. Geld heeft in onze tijd het monopolie over ruilen.
Monopolie
Het vervelende is alleen, dat er daarmee een derde partij in het spel gekomen is. En dat is degene die eigenaar is van de technologie. Degene die eigenaar is van de enige technologie die ruilen mogelijk maakt, is daarmee ook monopolist. Hij is de poortwachter via wie iedereen moet gaan om te kunnen ruilen. En dat opent voor hem de weg om op dat ruilen te parasiteren.
In de loop der tijd is de technologie geld stapje voor stapje geconfisqueerd door een derde partij, en die partij noemen we de bancaire sector. De bancaire sector is eigenaar geworden van de technologie, en heeft daarmee het monopolie over de ruilbaarheid van waarde verkregen. Voor ons lijkt geld hetzelfde gebleven, maar de organisatie ervan is in de loop der tijd totaal veranderd. Zodanig veranderd dat de eigenaar van de technologie er steeds gemakkelijker mee kon parasiteren, en zichzelf zo bijna alle waarde kon toe-eigenen.
In plaats van het ruilen te faciliteren, dient de technologie geld nu voornamelijk om parasiteren te faciliteren. En met parasiteren bedoel ik: toegang krijgen tot arbeid van anderen, zonder er zelf arbeid voor in ruil te geven. En dat is precies wat banken doen. De technologie die ons vroeger diende, dient nu dus iemand anders. Het is erin geslopen zonder dat we het in de gaten hadden.
Het is daarom tijd die oude technologie geld eens onder de loep te nemen, en te kijken of het ons nog wel dient. En zo niet, een andere technologie te verzinnen.
Vraag, aanbod
De economische wetenschap is gestoeld op de grootheden vraag, aanbod, schaarste en concurrentie. En economie rekent in geld. Voor economen staat de waarde van iets, gelijk aan de prijs van iets. Dat is een vergissing. Waarde bestaat uit menselijke arbeid, en verder nergens uit.
Menselijke arbeid (waarde) bestaat uit vaardigheid + inspanning. Meer niet. En de totale beschikbaarheid daarvan is altijd een gegeven. Het is het totaal aan vaardigheden en potentiële inspanningen van alle mensen op de wereld die op een moment leven. Dat is altijd het totaal aan beschikbare waarde, op ieder moment. Onafhankelijk van welk systeem of welke (ruil)technologie dan ook. Het is het enige beschikbare ruilmateriaal, en dat is altijd een gegeven. Het bestaat uit alle waarde (arbeid) van alle mensen die op een moment leven.
Hetzelfde geldt voor vraag. De totale vraag bestaat uit de optelsom van alle behoeften van diezelfde mensen. Iedereen is dus zowel aanbieder van waarde, als vrager ervan. Komen er meer mensen, dan stijgt zowel het aanbod als de vraag. Maar de balans blijft altijd hetzelfde.
In die zin kan er dus onmogelijk schaarste bestaan. Meer dan het totaal aan beschikbare waarde kan er niet bestaan, en meer dan de totale vraag kan er ook niet bestaan. Waarde en behoefte bestaat uit mensen, en het totaal van alle levende mensen is op ieder moment een gegeven.
Schaarste
Echte schaarste kan dus niet bestaan. Toch bestaat schaarste wel. Dat is niet het gevolg van gebrek aan beschikbaarheid van waarde, maar is het gevolg van de verdeling ervan. Zodra iemand meer waarde voor zichzelf reserveert dan hij ervoor in ruil geeft, ontstaat er ergens schaarste. Een ander moet dan immers meer waarde leveren dan hij ervoor in ruil krijgt.
Dat verschil heet winst. Winst is dus het verschil tussen wat iemand krijgt voor het maken van een product (loon), en wat hij ervoor moet betalen om het te kunnen kopen (prijs). Die winst komt niet ten goede aan de maker (degene die de arbeid levert) of aan de koper, maar aan de winstmaker. Winst is de enige bron van rijkdom en daarmee ook van armoede.
Anders gezegd: armoede van de één bestaat nergens anders uit dan uit de rijkdom van de ander. Hoe kleiner en rijker de groep rijken, hoe groter en armer de groep armen. En voor die grote groep armen, is schaarste dan de realiteit. Maar niet omdat er werkelijk schaarste is, maar omdat het systeem ze uitsluit van de toegang tot de waarde die ze zelf leveren. Omdat de eigenaren van dat systeem die waarde voor zichzelf reserveren, en dus op de anderen parasiteren.
Echte schaarste bestaat niet, want de hoeveelheid waarde is altijd een gegeven. Alleen het parasiteren zorgt voor ongelijke verdeling, en dus voor rijkdom van enkelen en schaarste/armoede voor velen.
De technologie geld, die toegang zou moeten verschaffen tot arbeid van anderen (= waarde), doet momenteel precies het tegenovergestelde: het beperkt die toegang. Het beperkt die toegang voor veruit de meeste mensen op de wereld en het reserveert toegang voor een kleine groep. Het systeem zet de deur wagenwijd open voor een kleine parasiterende elite. Die elite kan daarvan profiteren (profit = winst) omdat die elite eigenaar is van de technologie.
Schaarste is het gevolg van de gedachte dat er niet genoeg is (wat onmogelijk is), en die gedachte leidt tot de wil van mensen om waarde voor zichzelf te reserveren. En dat lukt sommigen. En dat reserveren van de één, leidt tot schaarste voor de ander. Er ontstaat een realiteit waarbinnen schaarste inderdaad ervaren wordt.
Dat leidt vervolgens tot de neiging om harder te werken, om meer waarde te leveren, in de hoop er iets voor terug te krijgen. Waarde die dan weer ten goede komt van degenen die de schaarste veroorzaken door die waarde voor zichzelf te reserveren, zonder er waarde voor in ruil te geven.
Omdat deze situatie leidt tot schaarste voor bijna iedereen, wordt de aantrekkelijkheid van, en de ervaren behoefte aan geld steeds groter en daarmee groeit de afhankelijkheid eraan. En ook dat is weer in het voordeel van de eigenaren van geld: de elite.
Concurrentie
Doordat dit mechanisme ervoor zorgt dat (bijna) iedereen schaarste ervaart, en daardoor steeds harder en meer moet werken, is ook het idee van concurrentie ontstaan.
Concurrentie is gestoeld op de gedachte dat bestaansrecht bevochten dient te worden. Bevochten ten koste van anderen. En in het huidige systeem is dat ook zo. Maar dat is geen menselijke wetmatigheid, maar het gevolg van een systeem dat bijna alle waarde ten goede laat komen aan enkelen. Waardoor er voor verreweg de meeste mensen zodanig weinig te verdelen overblijft, dat bevechten de enige mogelijkheid tot overleven wordt.
De gedachte dat concurrentie bij mensen hoort, zorgt ervoor dat we accepteren dat sommige mensen enorme rijkdom kunnen genereren, ten koste van alle anderen. We vinden dat 'normaal'. We noemen die mensen 'winnaars' van de concurrentiestrijd, en dat zouden we allemaal wel willen zijn. We kijken tegen ze op.
Maar het zijn juist die winnaars die concurrentie tussen alle andere mensen noodzakelijk maken. Vanwege de schaarste die deze winnaars creëren. De gedachte 'concurrentie hoort bij mensen' zorgt voor een realiteit waarin concurrentie bij mensen hoort. En die realiteit overtuigt ons ervan dat concurrentie normaal en onvermijdelijk is. Het is een zelfbevestigende gedachte.
Maar dat het nu realiteit is, wil nog niet zeggen dat het altijd realiteit zal moeten blijven. Een systeem dat parasiteren onmogelijk maakt, zorgt ervoor dat rijkdom en dus armoede/schaarste, niet meer kunnen bestaan. En daarmee zal concurrentie - het bevechten van bestaansrecht ten koste van anderen - verleden tijd zijn. Concurrentie zal simpelweg overbodig, en zelfs onmogelijk zijn.
Dienen
Geld is een technologie die bedoeld was om ons te dienen. Maar het is gebleken dat die technologie een fundamenteel mankement heeft. Een mankement dat het mogelijk maakte dat de technologie in handen kon vallen van enkelen. En om die reden dient die technologie ook nog maar enkelen. Ten koste van alle anderen. De technologie werkt niet meer voor veruit de meeste mensen (zie de Occupy-verdeling 99% - 1%, die in werkelijkheid nog schever ligt). En omdat die hele grote groep, die uit bijna de gehele mensheid bestaat, wel alle waarde levert, wordt het tijd voor een nieuwe technologie. Een technologie die weer alle mensen dient. Dus 100%.
Tijd voor iets nieuws
De technologie geld is vele eeuwen oud, en blijkt een wezenlijk mankement te hebben. Inmiddels zijn andere technologieën steeds verder ontwikkeld.
Het enige dat een ruilmiddel moet doen, is het ruilen van arbeid faciliteren. Het moet de mogelijkheid geven om in ruil voor arbeid, een vergelijkbaar tegoed aan arbeid van anderen te krijgen. Daarvoor is niets meer nodig dan een systeem dat dit tegoed administreert. Een systeem dat met de bestaande technische kennis gemakkelijk realiseerbaar is, en waarbinnen de valkuilen van het oude systeem eenvoudig af te dichten zijn. Een systeem dat zodanig ontworpen is, dat het onmogelijk wordt dat iemand dat systeem confisqueert. Mensen zijn meer dan inventief genoeg om zoiets te verzinnen en te maken. Maar daarvoor is het noodzakelijk dat wij mensen eerst gaan inzien wat er mis is met de huidige technologie, en waarom die technologie ons (verreweg de meeste mensen) niet meer dient.
*Op dit moment bestaat de prijs van ieder product en iedere dienst uit twee elementen: arbeid en winst. Winst is het aandeel van de prijs waar tegenover geen arbeid staat. Toch moet die winst betaald worden met geld. En voor dat geld moet wel arbeid geleverd worden. Voor winst moet dus arbeid geleverd worden, zonder dat daarvoor arbeid in ruil gegeven wordt. En voor arbeid leveren zonder er iets voor in ruil te krijgen, bestaat een woord: slavernij.
22 opmerkingen:
He Pieter, boeiend stuk opnieuw.
Er zijn overigens inmiddels een aantal systemen die dit uitruilen mogelijk maken.
Op http://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/europa/3-praktische-oplossingen-voor-meer-economische-veerkracht/ komen er een aantal naar voren die lokaal zijn toe te passen.
Op http://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/nederland/update-het-economische-systeem/ zijn er daarnaast wat grootschaliger oplossingen. Zelf spreekt het digital coin idee me sterk aan.
Ik ben het in ieder geval volledig met je eens dat we op andere systemen moeten overstappen.
Pieter,
Hele goede analyse maar volgens mij kom je bij "schaarste" op een dwaalspoor. De rijken zijn namelijk rijk omdat ze voordeel genieten van grondeigendom (direct of indirect). Dat was al zo bij de adel, die belasting heven omdat ze claimden dat de boeren hun grond gebruikten, maar nu nog steeds zo. De grond heeft waarde zonder dat deze is geproduceerd, en daarom kunnen grondeigenaren anderen vragen arbeid voor hen te verrichten zonder dat ze er zelf iets voor terug leveren. Zie ook deze link:
http://bit.ly/bDGsIz
Alle winst zoals jij dat noemt in de voetnoot gaat naar de grond(eigenaar)!
We moeten overigens (juridisch) grondeigendom niet afschaffen, dat zou niet verstandig zijn. Alleen moeten we een grondheffing invoeren die is gebaseerd op de waarde van grond in het economisch systeem. Dan zullen de "rijken" weer productief moeten worden!
Beste Michiel,
Bedankt voor je reactie.
Ook de prijs die door de eigenaar van grond gevraagd wordt voor het gebruik ervan, bestaat uit arbeid + winst. Namelijk: arbeid (0%) + winst (100%) = de prijs.
Grond is van niemand. Het is door de natuur gegeven. De 'eigenaren' hebben die grond voor zichzelf gereserveerd om er zonder arbeid, winst mee te maken. En ze konden dat doen omdat ze de macht hadden om dat te doen. Ieder grondbezit, heeft zijn oorsprong in geweld.
De grondprijs is niet alleen opgebouwd uit winst: er moet arbeid geleverd worden om dat stukkie grond te claimen, te verdedigen, af te schermen, te reserveren voor de eigen club en ontoegangkelijk te maken voor anderen. Defensiekosten dus. Zodat de beste (= vruchtbaarste) grond voor de eigen club gereserveerd kan worden. Een soort grondgijzeling. Zodat toegangsgeld, huur, gevraagd kan worden voor het gebruik van dat stukkie grond door anderen.
@ Tavroch
Inderdaad. Daarom zeg ik dat ieder grondbezit zijn oorsprong heeft in geweld. Het is ooit met geweld in bezit genomen, en dat onrechtmatige bezit moet nu verdedigd worden. Daarom is er geen verschil tussen defensie en offensie.
Je zou dat, inderdaad, arbeid kunnen noemen. Maar of het zinvolle arbeid is, of het iets bijdraagt, daarover zou je van inzicht kunnen verschillen.
Het draagt bij in de zin dat die arbeid je (clubje) macht oplevert over de anderen die je m.b.v. die defensie-arbeid weg kunt houden bij de meest productieve grond, zodat je die anderen kunt "belasten" voor het gebruik ervan. Uiteindelijk is het dus "gewelds-arbeid" die de winst mogelijk maakt. Maar ook dat is dus wel degelijk arbeid.
Volgens mij is die vorm van arbeid enigszins onderbelicht in je theorie. Vanuit idealistisch oogpunt begrijpelijk, maar het is wel deze geweldsarbeid die uiteindelijk ten grondslag ligt aan slavernij en niet zozeer sec het misbruik van geld als machtsmiddel. Uiteindelijk is dus geweld het ultieme betaalmiddel, en niet zozeer arbeid.
Ik ben bang dat je die geweldsfactor niet buitenspel zet met arbeid als betaalmiddel.
Arbeid als betaalmiddel lost dus ook niet het fundamentele probleem op waardoor parasiterende winst mogelijk gemaakt wordt.
Dat los je alleen op als geweld als ultiem machtsmiddel uitgeschakeld wordt.
Ook met arbeid als betaalmiddel blijft het recht van de sterkste gelden.
De "gewelds-arbeid" die ingezet wordt om onrechtmatig bezit af te schermen, wordt nooit uitgevooerd door degene die de winst maakt. Met zijn winst, betaalt hij daar zijn handlangers voor. Daarom is geld macht. Daarom horen macht en rijkdom bij elkaar.
Rijkdom is niets meer dan gecumuleerde arbeid (waarde), geleverd door anderen. Het ontstaat uitsluitend bij degenen die meer waarde (arbeid) voor zichzelf reserveren dan er voor in ruil geven. En die rijkdom stelt ze vervolgens in staat om handlangers te kopen, en nog meer af te dwingen, nog meer te parasiteren. Daarom genereert geld geld, en genereert macht macht.
In een arbeid - arbeid ruilsysteem is rijkdom onmogelijk. En zonder rijkdom zullen de grondbezitters geen middelen hebben om hun onrechtmatige 'bezit' voor zichzelf te blijven reserveren. Dan zou een Rothschild of een Rockefeller (of zo) zelf met zijn pistooltje zijn geclaimde bezit moeten verdedigen. En dat lukt hem niet.
Jij gaat nu voor mij werken of ik sla je op je bek.
Bij deze vorm van machtsuitoefening is geen geld nodig volgens mij.
Of je nu door de beter gespierde bully of door z'n opdrachtgever uitgebuit wordt...
Ik zie het verschil niet.
Rijkdom is pas onmogelijk als (een ongelijke verdeling van) macht onmogelijk is.
Het recht van de sterkste genereert macht; geld, en elk ander betaal/ruil-middel, inclusief (gevirtualiseerde/geadministreerde) arbeid, is daar slechts een middel toe.
Bezwaar maken tegen het recht van de sterkste komt neer op bezwaar maken tegen een natuurwet. Partij kiezen voor de zebra, en de leeuw z'n bestaanrecht ontzeggen.
Bezwaar maken tegen de werkelijkheid is niet de meest constructieve insteek.
Uiteindelijk parasiteert al wat leeft op ander leven van "een niveau lager" (= minder sterk).
De "eerste" levende wezens parasiteerden op niet-levende materie.
(Dit geldt nog steeds voor het leven aan de basis van de food-chain.)
Leven = parasiteren.
De slogan "Life's unfair; live with it." is niet alleen maar cynisch.
De enige manier om (als mensheid) uit die eeuwige kringloop te ontsnappen is de rest van het leven te omzeilen (bypass), en rechtreeks te parasiteren op niet-levende materie.
Maar dan hoeven we het geen parasiteren meer te noemen.
En pas dan is het onderliggende probleem dus opgelost.
Het mooie is dat de mens het eerste levende wezen is dat daartoe in staat zou zijn.
Het leven heeft met de mens voor het eerst de kans om (op de zojuist genoemde manier) uit dit "tranendal" te ontsnappen.
Dit is behoorlijk fundamenteel.
En dat is waarom ik altijd weer uitkom op het streven om onafhankelijk te worden van de rest van de natuur als uiteindelijk "doel" van de mensheid, en daarmee van het leven zelf.
En als die onafhankelijkheid eenmaal bevochten is zijn zowel de tegenstanders van (technologische) "vooruitgang", de "groenen", als de voorstanders ervan, met als uiteindelijk doel om d.m.v. ruimtevaart op andere bolletjes verder te gaan, allebei waar ze wezen willen.
(Kapitalisten laat ik hier buiten beschouwing wegens chronisch gebrek aan idealen buiten eigenbelang. Zij kunnen wel mooi dienen als demonstratie van de neiging tot "op hol slaan" en verslaving, die inherent is aan "bewustzijn", dat in feite een soort "kortsluiting" is. Maar dat is een andere discussie.)
Als je de technologie hebt kunnen ontwikkelen om, op de "groene" manier, onafhankelijk van de rest van de natuur te overleven, kun je, met dezelfde technologie, net zo goed op een ander bolletje verder gaan.
De belangen van de twee uitersten in het spectrum, voor wat betreft de houding t.o.v. vooruitgang, komen op de keper beschouwd, in hun uiterste consequentie, dus op het zelfde neer.
Ik vind dit wel mooi eigenlijk.
Vooral omdat met deze inzichten zoveel puzzlestukjes op hun plaats vallen.
De vraag "Waartoe zijn wij op aarde?" kan dus wat mij betreft beantwoord worden met: " Om te proberen onafhankelijk te worden van de rest van de natuur."
Volgens mij lost dat namelijk inderdaad zo'n beetje al onze problemen op.
Om terug te komen op de kern van je stuk, t.w. een mogelijk alternatief voor geld:
Dat zal nooit meer kunnen zijn dan een verplaatsing van het probleem.
En dat probleem is de inherente onrechtvaardigheid van het leven zelf.
(De onontkoombaarheid van deze inherente onrechtvaardigheid van het leven is overigens waar dat eeuwige gewauwel van religies over "dit aardse tranendal" e.d. over gaat.)
Alleen door het leven integraal te omzeilen is die onrechtvaardigheid op te lossen.
Pas dan is het cirkeltje rond.
En dat is radicaal ja.
Maar de rest is dus per definitie symptoombestrijding.
Pieter,
Als ik je reactie lees denk ik dat we het wel eens zijn: de waarde van grond is feitelijk gelijk aan de winst die er op gekregen kan worden.
Maar is het dan niet simpeler een heffing op de waarde van grond te introduceren dan een nieuw ruilsysteem? Als de winst op de grond wordt wegbelast kan er nooit iemand heel erg mega rijk worden (want dat is onmogelijk met arbeid alleen).
Gr. Michiel
@ Michiel,
Het lijkt mij de moeite waard om eens te gaan kijken hoe we over het begrip 'waarde' denken, en of de bestaande gedachte ons nog wel dient. Of een andere gedachte ons niet beter dient.
Wanneer we zouden inzien dat arbeid (vaardigheid + inspanning) het enige van werkelijke (ruil)waarde is, dan zullen we geen andere keuze hebben dan grondbezit niet langer te erkennen als rechtmatig bezit. Belasten is dan overbodig.
@Pieter,
Belasten wordt noodzakelijk omdat de waarde van grond zich uit in de arbeidsbesparing die grond kan opleveren. Als voorbeeld: in winkel op de Kalverstraat zet veel meer om dan een winkel op de belangrijkste winkelstraat van Den Helder. Dit wordt niet veroorzaakt omdat de winkeliers op de kalverstraat veel harder werken. Dit wordt puur veroorzaakt doordat zij op de Kalverstraat met dezelfde inzet veel meer kunnen verkopen doordat er veel meer mensen langskomen. Voor alle functies is dit van toepassing en nagenoeg geen stukje grond is vergelijkbaar / elk stukje grond is uniek. Deze arbeidsbesparing is geen verdienste van de toevallige winkelier of grondeigenaar maar van iedereen (immers "de maatschappij" loopt door de Kalverstraat). Deze kan men door het introduceren van een heffing aan iedereen doen laten toekomen.
Al vele eeuwen wordt dit door intellectuelen betoogd. Alleen economen kennen vaak niet de (eigen) geschiedenis van hun vak en lijken na de 2de wereld opnieuw te zijn begonnen. En helaas op het verkeerde pad...
Groet, Michiel
Ten eerste lijkt me het resultaat van vaardighed+inspanning waarde hebben. Anders zouden de makers van plintentrapjes nog wel eens heel groot kunnen worden. Voorts ga je voorbij aan menselijke eigenschappen. Een samenleving zonder bezit is er 1 zonder prikkels en dat experiment is ook al meermaals wegens gebrek aan succes succes ten grave gedragen. Er zit weinig anders op dan ons systeem repareren.
@ Ton,
Het resultaat van vaardigheid + inspanning is een product of een dienst. Een dienst bestaat uitsluitend uit arbeid, en een product uit grondstof + arbeid. Omdat grondstoffen door de natuur gegeven zijn, zijn ze gratis. Het enige element van waarde in het resultaat, is dus arbeid (vaardigheid + inspanning).
Als we het begrip waarde op een andere manier definiëren, dan betekent dat nog niet dat er ineens geen prikkels meer zouden bestaan. Die prikkels verdwijnen alleen wanneer er geen verband meer beleefd wordt tussen inspanning en opbrengst (inderdaad, zoals bij communisme).
Het huidige geldsysteem prikkelt mensen inderdaad om steeds harder te werken. Maar dat komt omdat er in toenemende mate op de opbrengst van arbeid geparasiteerd wordt. Er blijft van de arbeid steeds minder over voor degenen die de arbeid geleverd hebben.
Maar dat zou ook gebeuren als er iedere nacht wordt ingebroken en alle spullen gestolen worden. Ook dat zou mensen prikkelen om de volgend dag extra hard te werken om alles weer terug te verdienen. Maar zou daarom systematisch inbreken een goede manier zijn om mensen te stimuleren?
Wow echt heel mooi hoe je hebt beschreven. ik had het nooit zo bekeken. Ik kan je onmogelijk bedanken voor dit.. Thank you
Hoi Pieter
Mooie analyse.
Ik vraag mij af waarom er een waarde zou moeten geplakt worden op arbeid en inspanning. Als we met zijn allen onze arbeid en inspanning zouden delen ipv ruilen dan is zelfs die administratie niet meer nodig. Kan het ook niet meer misbruikt worden. Dus een deel- of geefeconomie ipv een ruileconomie. Misbruik is hierin onmogelijk.
Anybody,
Dus mijn reactie van 21 januari 2012, 16:39 uur, is het niet waard om op in te gaan?
Volgens mij geef ik hier een aardige aanzet tot het "oplossen" van zo'n beetje de gehele filosofische kwesties "mens", "bewustzijn" en "het doel van het bestaan", maar goed.
Ga ik ergens de fout in dan? Is er iets dat moeilijk te volgen is?
Of kunnen we gewoon niet overweg met het idee dat het leven inherent onrechtvaardig is?
Als je dat soort basic facts niet wil zien en dus ook niet als uitgangspunt van de discussie wil gebruiken, dan ben je niet serieus en valt je zoektocht onder het kopje "religie/idealisme", oftewel: troost voor degenen die de harde feiten van het leven weigeren onder ogen te zien.
Korter: kop in het zand, struisvogelgedrag.
Evolutionair gezien niet bijster productief.
Maar misschien wel logisch voor een soort die zich middenin een exponentiele ontwikkeling (oftewel een explosie) bevindt.
De mens is het zware element in de wereld van de levende wezens: bij een kritieke massa: boem.
Maar vooral niet erkennen dat dat zo is en gewoon doorgaan met het analyseren van de details van het proces van de explosie hoor.
Rearranging the deckchairs on the Titanic is een mooie analogie.
Stap er eens uit, zou ik zeggen. Neem dat laatste meta-stapje waardoor de zaak ineens begrijpelijk wordt. Daar gaan dit soort discussies toch uiteindelijk om?
Wie zijn geanalyser stopt omdat de mogelijke conclusies hem niet aanstaan kan beter voetballen gaan kijken. Of een religie beginnen natuurlijk.
Ik heb zelf al vaak zitten brainstormen over de economische wetmatigheden, geld(creatie) en gebruik ervan, het begrip interest en winst enzoverder. Dat het huidige monetaire en kapitalistische systeem de mensheid niet dient - integendeel zelfs - is overduidelijk.
Het is gebaseerd op concurrentie, winst en dus rivaliteit, in tegenstelling tot rechtvaardige verdeling en dus gemeenschap van goederen en welvaart.
Ik volg verschillende 'initiatieven' zoals:
* het debat omtrent "Geldcreatie" dat nu 100% geprivatiseerd is door PRIVATE instellingen (Federal Reserve/Europese en andere internationele centrale banken)..die letterlijk geld uit het niets drukken wanneer iemand wettelijk een lening aangaat. Hier staat uiteraard niet eens een waarde zoals goud tegenover.
Oorlogen zijn hierover gevoerd, landen om zeep geholpen, regimes omver geworpen. Nog een paar landen te gaan (syrie, iran, noord Korea)..
* alternatieven zoals de Triodos bank (die ook in het systeem van fractioneel bankieren zit..wat dus een slechte zaak is...enige voordeel is dat ze mogelijk niet 'investeren' in wapenhandel en andere onethische praktijken
* de Blije B (bank die in oprichting is)..waar ik verleden week nog naar een info sessie geweest ben..hier is wel weer sprake van de Dura (arbeid is geld).. op zich klinkt het interessant, maar ik vrees dat de gevestigde elite de eigenlijke oprichting nooit zal laten plaatsvinden, wetende dat men landen en regimes omver gooit --zie ik dit niet gebeuren zonder meer.
* Helicopter geld (wanhoopspogingen van de ECB /FED)..om stimulans te brengen..lost zeer zeker niets op
* Universeel basis inkomen..klinkt op papier goed..maar als ik tussen de letters door lees, wordt dit vermoedelijk gelinkt met chipping..om het te kunnen krijgen, wordt cash geld volledig afgeschaft..(onder het mom van terrorisme financiering en zwart geld) maar eigenlijk om elke euro cent te kunnen traceren en dus te belasten (zit niet te wachten op big brother die mij bij elke uitgave in de gaten houdt). Verder, kleur je buiten de lijntjes (daarmee bedoel ik..heb je kritiek op een beleid en/of regering..zit je in het cashloze scenario waarbij je afhankelijk bent van een overheid voor dat basisinkomen, onmiddellijk in de penarie...
* als ik de actualiteit zie , zie ik dat men concreet wereldwijd bezig is om cash geld te bannen (zie je in landen zoals zweden, india, ..) en ook in Europa (grote biljetten verdwijnen eerst, daarna gefaseerd de rest). Koppel dit gegeven met de huidige trend van negatieve interest, en je wordt uitgezogen door de banken van hier tot tokyo.. Je betaalt immers interest om geld op een rekening te houden,je betaalt ook geld om te lenen..en als je zegt,dan hou ik het liever cash aan, gaat het niet meer..Wat dat is verbannen (illegaal)..
op korte termijn zie ik met de huidige trend dan ook het belang in om te investeren in Bitcoin, edelmetalen (goud/zilver) en cash geld aan te houden..
* vegen we het huidige systeem van de baan, dan kijk ik naar gemeenschappen en de historie waar grote groepen mensen wel in harmonie met mekaar en de natuur samenleefden (indianen, innuit, Eskimo's, en andere door ons als primitieve bevolkingsgroepen bestempeld. Daar werd geconsumeerd wat nodig was, was er geen verspilling, bestond er geen lange termijn bezit, was er geen streven naar winst, werden ouderen met respect behandeld en verzorgd tot aan hun overlijden en werd door de ganse gemeenschap ervoor gezorgd dat er voeding, onderdak en kleding was. Onderwijs gebeurde door de mensen zelf...
ondanks dat het bepaalde nadelen heeft, lijkt dit soort levensstijl me aan te trekken..
groet van een wereldburger
@ Tavroch
Het is inderdaad waar dat geweld uiteindelijk het ultieme machtsmiddel is. Voordat er geld was. Geld geeft namelijk (gemakkelijker) toegang tot het geweld van anderen. Zonder geld heb je geen (althans niet eenvoudig) toegang tot het geweld van anderen. Om dan gebruik te kunnen maken van geweld van anderen, heb je een gemeenschappelijk doel nodig. Dit is echter erg arbeidsintensief. Je zult namelijk ieder poppetje moeten overtuigen (op de eoa manier) geweld voor jou te gebruiken.
Maar nu is er geld... Geld is automatisch een gemeenschappelijk doel als gevolg van de huidige staat van de wereld. Het is dus heel eenvoudig om mensen in een situatie te drukken waarin het erg aantrekkelijk wordt om hun geweld voor anderen in te zetten. In de huidige situatie staat geld in de hiërarchie dus boven geweld. Met geld koop je geweld. Verdwijnt geld, dan is de ouderwetse inspanning weer nodig om tot een geweldsmonopolie te komen. Dit heeft eeuwen geduurd.
ik ben rijk geworden met deze geprogrammeerde gehackte pinautomaat
Nadat ik klaar was met studeren, was er geen werk, dus besloot ik een klein bedrijf te beginnen, maar het geld was niet genoeg, ik sloot het bedrijf, het werd erg moeilijk voor mij, ik was het enige kind van mijn ouders en mijn ouders. Ze zijn allebei oud, ze geloven in mijn dagelijkse voeding, op een dag zag ik tijdens het surfen op internet een bericht over hoe deze NIEUWE VERVANGEN ONTVANGEN ATM-KAART een geldautomaat kan hacken en een groot bedrag kan opnemen, dus nam ik contact op met het bedrijf via uw e-mail. Tot mijn grootste verbazing ontving ik de kaart een paar dagen nadat ik een kleine vergoeding voor de kaart had betaald. Deze blanco ATM-kaart is een geweldig en prachtig product. Ik zou nooit geloven dat al deze dingen die ik vandaag heb kunnen worden verworven met deze grote vreugde in mijn hart, daarom breng ik het goede nieuws over ... Het leven is positief en geduldig zijn, in de overtuiging dat grote dingen mogelijk zijn en kan gebeuren in seconden. .. BRAIN HACKERS TECH WORLD heeft mijn leven veranderd ... Godzijdank kun je een e-mail sturen naar VIA (brainhackers@aol.com)
Een reactie posten