Morele crisis

Hartzeer 

Wanneer ik naar de huidige inrichting van de wereld kijk, dan doet mijn hart pijn. Dat komt omdat de oorlog, het geweld, de hang naar macht en rijkdom en de daaruit voortvloeiende onvrijheid en armoede, totaal afwijken van mijn eigen morele waarden.

Nou wordt de wereld natuurlijk ingericht door alle mensen bij elkaar. Het kan dus zijn dat mijn persoonlijke morele waarden nogal afwijken van de morele waarden van de meeste andere mensen. Dat mijn intenties een uitzondering zijn. In dat geval zal de inrichting van de wereld uiteraard niet aansluiten bij mijn voorkeuren. En daar zal ik het dan mee moeten doen. Ik ben nou eenmaal niet alleen op de wereld. 

Maar vrijwel alle mensen die ik tegenkom en spreek, geven aan dat de wereld momenteel ook niet naar hun zin is. Dat die wereld ook bij hun morele waarden niet aansluit. Als ik ernaar vraag, zegt vrijwel iedereen liever geen oorlog, geen armoede, geen geweld en geen onvrijheid te willen. Blijkbaar ben ik dus niet de enige met hartzeer.

Waarom?

Hoe is het dan mogelijk dat we de wereld desondanks inrichten op een manier die deze dingen juist voortbrengt? Waarom richten we onze wereld in op een manier die niet naar onze zin is? Waarom sluiten onze resultaten niet aan bij de intenties van de meeste mensen? Mensen die veel liever in vrede, voorspoed en vrijheid zouden willen leven? Wat doen we verkeerd?

De wereld wordt immers ingericht door alle mensen bij elkaar. Die inrichting komt tot stand door wat we doen. Met dat doen, bouwen we die wereld en wordt hij zoals hij is. 

Als mensen zich bij hun doen en laten, zouden laten leiden door hun morele waarden en hun werkelijke intenties, dan zou die wereld dat toch moeten weerspiegelen. Maar die wereld weerspiegelt in veel gevallen precies het tegenovergestelde. 

Het kan dus eigenlijk niet anders dan dat mensen zich laten leiden door andere dingen dan hun eigen morele waarden en werkelijke intenties. Dat mensen hun doen en laten dus niet baseren op wat ze zelf okay vinden, maar op iets anders.

Welke morele waarden volgen we?

Zou het kunnen zijn dat mensen hun doen en laten baseren op de morele waarden van iemand anders dan zijzelf? Zou het kunnen zijn dat mensen hun eigen waarden ondergeschikt gemaakt hebben aan de waarden van een ander? Een ander, die andere waarden heeft dan zijzelf hebben? 

Zou het kunnen zijn dat mensen hun doen en laten baseren op morele waarden die niet de hunne zijn? Morele waarden van andere mensen? Mensen met morele waarden die volledig afwijken van hun eigen morele waarden?

Zou het kunnen zijn dat de meeste mensen zich laten leiden door een handvol andere mensen? Andere mensen die er totaal andere morele waarden op nahouden dan zijzelf?

Zou het kunnen zijn dat degenen die als "leiders" aanvaard worden, en daarom door de meeste mensen gevolgd worden, niet dezelfde waarden hebben als de meeste mensen? En dat de dingen die de mensen onder aanvoering van die "leiders" doen, niet hun eigen morele waarden weerspiegelen, maar die van de "leiders"?

Zou het zo kunnen zijn dat we onder de leiding van mensen met andere normen en waarden, een wereld gebouwd hebben die afwijkt van onze eigen normen en waarden? Een wereld die niet naar de zin is van de meeste mensen, maar alleen naar de zin (of in het voordeel) is van enkele "leiders"? 

Enkele leiders waarvan we gedacht hebben dat het een goed idee was om ze te volgen, in de veronderstelling dat hun normen en waarden vergelijkbaar zouden zijn met de onze? Dat we geloofd hebben dat onze gehoorzaamheid aan hun leiding, een wereld zou voortbrengen die bij onze voorkeuren past? 

Zou het kunnen zijn dat we ons vergist hebben?  

Zou het zo kunnen zijn dat er maar één manier bestaat om een wereld te bouwen die naar onze zin is? Zou het zo kunnen zijn dat dit alleen mogelijk is als we onze eigen normen en waarden als leidend beschouwen, en niet die van een handvol "leiders". 

Zou het zo kunnen zijn dat degenen die de ambitie hebben "leider" te zijn, er per definitie andere morele waarden op nahouden dan de meeste mensen? Dat deze "leiders" vooral gedreven worden door eigenbelang en egoïsme? Door het verlangen de wereld naar hun hand te zetten, en zichzelf te bevoordelen ten koste van de meeste andere mensen?  

Zou het zo kunnen zijn dat de huidige misstanden in de wereld en alle problemen die daaruit voortkomen, ons hierop wijzen? Uit het feit dat de meeste mensen deze situaties als probleem ervaren, blijkt immers dat de situatie niet naar de voorkeur is van die meeste mensen. 

Zou het zo kunnen zijn dat we hieruit kunnen leren dat het geen goed idee is om onze eigen morele waarden onderschikt te maken aan die van enkele "leiders"?  

Zou het zo kunnen zijn dat we nu leren dat het niet mogelijk is om de verantwoordelijkheid voor ons eigen doen en laten, te delegeren aan anderen en tegelijkertijd een resultaat te verwachten dat aansluit bij onze intenties?

Besef

Zou het zo kunnen zijn dat we daarom nu gaan beseffen dat we onze eigen morele waarden als leidend moeten gaan beschouwen? Dat dit de enige manier is om een wereld in te richten die aansluit bij die morele waarden?  

Zou het zo kunnen zijn dat het tijd wordt dat wij gaan beseffen dat we zelf verantwoordelijkheid moeten gaan nemen voor ons doen en laten, als we een leefbare wereld willen voor de mensheid? En niet een wereld die slechts enkelen bevoordeelt, en velen benadeelt?

Zou het wellicht tijd worden om onze resultaten in overeenstemming te brengen met onze intenties? Zou het wellicht tijd worden dat we gaan beseffen dat we ons daarvoor moeten laten leiden door onze eigen morele waarden? In plaats van door een kleine groep die heel andere intenties en morele waarden heeft dan de meeste van ons?

Zou het zo kunnen zijn dat we ons momenteel in een morele crisis bevinden? Een crisis die ons dwingt om ons te herbezinnen op hetgeen we werkelijk van belang vinden? 

Verantwoordelijkheid

Zou het wellicht tijd worden om te beseffen dat we zelf verantwoordelijk zijn voor ons doen en laten? En daarmee voor ons aandeel in de inrichting van de wereld? En dat we vervolgens de mogelijkheid en de vrijheid gaan gebruiken om een wereld in te richten die wel naar onze zin is? Een wereld die aansluit bij de morele waarden van onszelf, en (getuige hetgeen mensen zeggen) de meeste mensen?

Een wereld van vrede, vrijheid en voorspoed dus. Precies zoals de meeste mensen zeggen te willen. Een wereld waarin we kunnen leven zonder (of met veel minder) lijden dan nu het geval is, en waarnaar we kunnen kijken zonder hartzeer. Een wereld die de bestaande morele waarden van de meeste mensen weerspiegelt, in plaats van de afwijkende waarden van enkelen. 

Daarvoor is het nodig dat we stoppen ons doen en laten te laten bepalen door "leiders". Dat we stoppen "leiders" aan te wijzen (en vervolgens aan ze te gehoorzamen). Om de doodsimpele reden dat die "leiders" andere dingen van belang vinden dan wij: de meeste mensen.